Yeni Zelanda’da 17 Ekim’de bayanların liderliğindeki iki büyük partinin yarıştığı ve Başbakan Jacinda Ardern’in zaferiyle sonuçlanan genel seçimlerden sonra dünyanın en kapsayıcı parlamentolarından biri oluştu.
Yeni parlamentonun yaklaşık yarısı bayanlardan oluşuyor. Parlamentoda LGBTI+’ların oranı yüzde 11.
Yerli Maori ve Pasifika halklarının parlamentodaki temsil oranı, nüfusa oranlarından daha fazla.
Yaklaşık 4,9 milyon nüfuslu ülkede Ardern’in 20 üyeli bakanlar heyetinin sekiz üyesi bayan.
Kabinede Maorilerden beş bakan var.
Başbakan Yardımcısı Grant Robertson, Yeni Zelanda’da bu vazifesi üstlenen birinci açık eşcinsel siyasetçi oldu.
Yüzünde klâsik “moko kauae” dövmesi olan Nanaia Mahuta da ülkenin birinci Maori kökenli dışişleri bakanı.
Auckland Üniversitesi’nden siyaset bilimci Prof. Jennifer Curtin, Yeni Zelanda’nın “Biz erkek, soluk yüzlü ve eski değiliz” bildirisi verdiğini söylüyor.
Parlamento kompozisyonu
Yeni Zelanda Parlamentosu seçimlerden evvel dünyanın en çeşitlilik içeren meclislerinden biriydi. Parlamentoda bayanların oranı yüzde 38’di. Artık bu oran yüzde 48’e çıktı.
LGBTI+’ların oranı yüzde 7’den yüzde 11’e yükseldi.
Maori halkının temsil oranı ise yüzde 23’ten yüzde 21’e düştü. Bu 2014’ten sonraki en düşük oran.
Ülkede kendini Maori olarak tanımlayanların oranı yüzde 17.
Yeni Zelanda Parlamentosu’nda 1867’den beri Maoriler’in sandalyesi var.
Fakat bu bir tıp sembolizm olarak görülüyordu. 1967’ye kadar Maori halkı yalnızca kendilerine tahsis edilmiş sandalyeler için yarışabiliyordu. 1975’te bu sınırlama kalktı.
‘Sömürgecilerin hakimiyetini kıran her şey iyidir’
CNN’e nazaran Ardern liderliğindeki merkez sol Personel Partisi’nin Lider Yardımcısı Kelvin Davis de Maori yerlilerinden. Davis, “Kabinede hiç bu türlü bir temsil düzeyimiz olmamıştı ve bunun modülü olmaktan gurur duyuyoruz” dedi.
Yeniden Maori yerlisi ve lezbiyen olan Personel Partisi milletvekili Louisa Wall, LGBTI+ bireylerin parlamentodaki temsil oranlarının artmasının daha da ilerici bir toplum yaratacağını söyledi.
Wall “Temsili demokraside çok aralık kat ettik” dedi.
Prof. Curtin, “Parlamentoda tüm kısımların temsilcilerinin bulunması, karar masasında farklı perspektiflerin olması demek. Çeşitlilik bizatihi iyidir. Homojenliği ve Beyaz çoğunluğun ya da buradaki haliyle sömürgecilerin hakimiyetini kıran her şey iyidir” diye konuştu.
Dünya genelinde 194 açık eşcinsel milletvekili var
ABD’deki Princeton Üniversitesi’nden Andrew Reynolds’un derlediği datalara nazaran dünya genelindeki binlerce milletvekilinden yalnızca 194’ü açık eşcinsel. 42 ülkenin parlamentosunda açık eşcinsel milletvekili var.
Bu bilgilere nazaran LGBTI+ milletvekillerinin sayısı açısından Yeni Zelanda birinci sırada. Daha evvel birinci sırada yüzde 8’le Birleşik Krallık bulunuyordu.
Yeni Zelanda’da 2018’de yapılan İstatistik Kurumu tarafından 12 bin haneyle bir araştırma yetişkin halkın yüzde 3,5’u kendisini gey, lezbiyen, biseksüel ya da öbür bir kimlikle tanımlıyor.
Fakat araştırmacılar, gerçek oranının yüz yüze yapılan görüşmelerde elde edilen bu orandan daha yüksek olabileceğine dikkat çekiyor.
Yeni Zelanda, dünya genelinde parlamentoda bayanların temsili açısından birinci sırada yer almıyor. Ruanda’da meclisin alt kanadındaki milletvekillerinin yüzde 61’i bayan. 1994’teki soykırımda çok sayıda erkek hayatını kaybetmişti.
OECD (Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü) ülkelerinde hükümet liderlerinin yaklaşık beşte biri bayan.
Cumhuriyet