Uykuya dalma kahırları, uykunun bölünmesi, kabus görme, uyanma ıstırapları üzere problemler, pandemi periyodunda artışa geçti. Tüm bunların bilakis; sağlıklı uykunun antikor oluşumunda ziyadesiyle tesirli olduğu açıklandı.
Prof. Dr. Karadağ, uykunun bağışıklık sistemi üzerindeki tesirine ait yaptığı değerlendirmede, uykuyu “vücutla sıhhat ortasındaki altın zincir” olarak tanımladı.
Bu zincir koptuğunda ve uyku alınmadığında vücudun sağlıklı yaşayamadığını söyleyen Karadağ, uykunun multidisipliner bir durum olduğunu tabir etti.
Sağlıklı uyku için belli özellikler bulunduğuna işaret eden Karadağ, 6 saatten az ya da 9 saatten fazla uyunmaması gerektiğini, uyku için karanlık, ısı ve ses açısından uygun bir ortamın sağlanmasının kıymetli olduğunu anlattı. Karadağ, sağlıklı uyumayanların toplumsal ve günlük yaşantılarının da değiştiğini kaydetti.
Uykuda teneffüs bozuklukları ortasında horlamanın yaygın görüldüğünü belirten Karadağ, bu durumun erkeklerde, makul bir yaştan sonra daha fazla gözlendiğini lisana getirdi.
Horlayan şahısların “Rahat nefes alamıyorum” bildirisi verdiğini aktaran Karadağ, “Horlayan insanların bir kısmında da gece yarısı o nefes duruyor. Aldığımız her nefes aslında kanımızı temizler. Yani kanımıza kâfi oksijenin sağlanmasını, bu oksijenle beynimizden ayağımızın parmak ucuna kadar sağlıklı yaşamamızı sağlar. Oksijeni alamazsak bundan beynimiz, akciğerimiz, kalbimiz, böbreklerimiz, tüm bedenimiz etkilenir. Bu başka hastalıklarla çok iç içedir” bilgisini verdi.
Prof. Dr. Mehmet Karadağ, uykuda teneffüs bozukluğu ve uyku apnesi olan şahısların sabah baş ağrısıyla uyandığını, konsantrasyon bozukluğu yaşadığını, toplumsal hayatta da birçok sorunla karşılaştığını anlattı.
UYKU APNESİ OLAN ŞAHISLAR COVİD-19’U DAHA AĞIR GEÇİRİYOR
Salgın devrinde Covid-19 teşhisli hastalara test yaparak uyku apnesi açısından riskleri olup olmadığını gözlemlediklerini aktaran Karadağ, şöyle devam etti:
“Bu riski belirleyen stop-bang dediğimiz anket var. Kişi horluyor mu? Gündüz çok uyku hali var mı? Gece uyurken nefesinin durduğuna şahit bir kişi var mı? Hipertansiyonu var mı? Uzunluğu, kilosu, beden kitle endeksi… Obezitesi var mı? 50 yaşın üstünde mi? Erkek mi? Bu 8 soruya bakıyoruz. Bunlar 4-5’ten fazlaysa ‘Uyku apne riski vardır.’ deyip uyku testi yapıyoruz. Bu anket çalışmalarıyla erişkinlerin yaklaşık yüzde 35’inde uyku apnesi riski tespit ediliyor. Biz yatan hastalarımızda bu testi yaptık. Bursa’da birkaç merkez toplandık. Covid-19 nedeniyle yatan hastaların riski ne kadarmış diye. Onlarda toplumdan çok daha yüksek çıktık. Yüzde 45 civarında çıktı. O vakit uyku apnesi ya da uyku sorunu olan bireyler daha mı kolay Kovid oluyorlar? Covid’i daha mı ağır geçiriyorlar? Buna baktığımız vakit, evet.”
Uykunun aslında kolay bir dinlenme periyodu değil onarım periyodu olduğunu belirten Karadağ, gün uzunluğu yorulan, gerilim yaşayan insanların uyuduklarında yalnızca kaslarının değil, beyin ve bedenlerinin da dinlendiğini, uyku esnasında tüm beden hücrelerinin beslendiğini, olgunlaştığını, dinlendiğini tabir etti.
Karadağ, “Aşı yapılan bireylerde lenfositlerin antikor ürettiğini biliyoruz. Bireylerin antikoru ne kadar yüksekse hastalığa karşı korunması da o kadar fazla. Sağlıklı uykunun lenfositin gelişmesinde ve antikor oluşmasında direkt tesirli olduğunu gördük. Yapmış olduğumuz çalışmada da bunu gösterdik. Sağlıklı bir uyku, insanların antikor gelişiminde, lenfosit gelişiminde tesirli oluyor. Bu da insanların beden direncini artırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“HASTALANAN ŞAHISLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ BEDEN DİRENÇLERİNİN DÜŞÜK OLMASI”
Salgında beden direnci yüksek şahısların Covid-19’u daha hafif, düşük olanların daha ağır geçirdiklerinin, ağır bakımda daha fazla tedavi gördüklerinin ve vefat ettiklerinin gözlemlendiğini söz eden Karadağ, şunları kaydetti:
“Aşılı insanların ortasında bile hastalanan olunca bakıyoruz, evet aşı olmuş lakin beden direnci düşük, ek bir hastalığı var, kortizon ya da öteki bir şey kullanıyor. Aşı olduğu halde hastalanan, ölen bireylerin ortak özellikleri beden dirençlerinin düşük olması. Beden direncini artıran ülkü olay sağlıklı uyku. Sağlıklı uykunun ne kadar kıymetli olduğunu tüm toplumun, doktorların tekrar farkındalık oluşturarak anlamaları gerekiyor. Sağlıklı uykuyu sağlayabilmek için tüm mahzurları kaldırmamız lazım. Her yer açılırken, okullar, alışveriş yerleri açılırken tüm meslektaşlarımıza ‘Uyku laboratuvarlarınızı açın.’ diyoruz. Bunlar için muhakkak standartları ülkemizde paylaştık. Uyku laboratuvarına alacağımız her hastaya evvel PCR testi yapıyoruz. Negatifse, o kişinin uyku testini yapabiliyoruz. Yaptığımız uyku testlerinden sonra tedavilerine başlanması o bireylerin hem beden hem hastalığa karşı dirençlerini artırıyor. Sağlıklı yaşamasını sağlıyor.”
Prof. Dr. Mehmet Karadağ, sağlıklı yaşayabilmek, beden direncini artırabilmek için en büyük silahın sağlıklı uyku olduğunu, insanların sağlıklı uyuyup, beslendiklerinde beden dirençlerinin otomatik artacağını kelamlarına ekledi.
Cumhuriyet
