AKP Şanlıurfa Milletvekili ve tarihçi Doç. Dr. Halil Özşavlı, İngiliz arşivinde Mustafa Kemal Atatürk’ün 98 yıl evvel, Fransa’nın Le Temps gazetesinden Paul Gentizon’a verdiği ve bugüne kadar bilinmeyen röportajını bulduğunu söyledi.
Anadolu Ajansı’na konuşan Halik Özşavlı, İngiliz Ulusal Arşivi’nde araştırma yaparken tesadüfen bulduğu bir dokümanın kıymetini sonradan fark ettiğini söyledi.
Büyük İzmir yangını ile ilgili araştırma yaparken İzmir Limanı’nda demirleyen İngiliz savaş gemisi Curacoa’nın seyir defterinde Atatürk ile yapılan bir röportajı bulduğunu aktaran Özşavlı, “Röportaj, daha evvel hiç yayımlanmamış olması ve Mustafa Kemal’in verdiği iletiler açısından çok kıymetli” dedi.
Özşavlı, Fransız Le Temps gazetesinden gazeteci Paul Gentizon’un, 12 Şubat 1923’te Atatürk ile yüz yüze röportaj yaptığını belirtti.
ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ’NE SORDUM
Gentizon’un, Atatürk ile yaptığı röportajı, Curacoa isimli İngiliz savaş gemisinin kaptanına rapor ettiğini anlatan Özşavlı, “Kaptan da bunu alıp seyir defterine işliyor. Sonra bu röportaj sanki Le Temps gazetesinde yayımlanmış mı diye baktım. Devrin Le Temps gazetesini buldum. Orada hiçbir formda çıkmamış. Atatürk Araştırma Merkezi’ne sordum, kendim araştırdım, Mustafa Kemal’in bu röportajı katiyetle bilinmiyor. Hasebiyle bu röportajın birinci defa ortaya çıktığı ve daha evvel yayımlanmamış olduğunu tespit ettim” diye konuştu.
“EĞER OLMAZSA SONSUZ ZAHMETLER VAR OLACAKTIR”
Atatürk’ün, 1,5 sayfalık röportajında üç sefer “yeni Türkiye” sözünü kullandığına dikkati çeken Özşavlı, şöyle devam etti:
“Atatürk, ‘Kapitülasyonları hiçbir şart altında kabul etmeyeceğimizi, bağımsızlığımız için savaştığımız 4 yıl boyunca her vakit tabir ettim’ diyor. Mustafa Kemal, ‘Fransızların bu mevzuda başka herkesten daha uzlaşmaz olması beni şaşırttı. Şahsımın ve ülkemin Fransa’ya karşı hissettiği hisler dostanedir. Fransız hükümeti, bağımsızlığımızı tehlike altına sokacak şartları kabul etmemiz konusunda ısrarcı olursa biz bu ısrarın dostça olduğunu kabul edemeyiz. Yeni Türkiye, başka milletler üzere yaşamak istiyor. Biz yeni Türkiye’nin, ikinci bir Çin yahut koloni addedilmesine karşıyız. Biz köle olmayacağız. Aksiyonlarımızı harekete geçiren tek şey, tam bağımsızlığa olan talebimizdir ve Fransız halkı, tavrımızın öbür bir motivasyondan kaynaklandığını düşünmemelidir. Fransa ile iyi münasebetler kurmak istiyoruz zira iki ülkenin birçok müşterek çıkarı var. Bunlar karşılıklı ilgiye dönüşürse bu, en faydalısı olacaktır. Şayet olmazsa sonsuz zahmetler var olacaktır’ tabirlerini kullanıyor. Röportaj, Mustafa Kemal Atatürk’ün, 98 yıl evvel yeni Türkiye’ye ve tam bağımsızlığa vurgu yapması bakımından çok değerli.”
Cumhuriyet
