Her yıl binlerce bayan Avrupa kentlerine gönderilerek seks çalışanı yapılıyor. Bunlardan biri de yaşlılara hasta bakıcılık yapacağını düşünerek Kopenhag’a giden Nijeryalı genç bayan Jewel.
Fakat o, karşısına çıkan iki büyük baht sayesinde bu hayattan kurtulabildi.
“Işık gördüm. Geldiğim yer ekseriyetle karanlıktır, zira elektrik yok… Lakin burada her şey ışıldıyordu, çok hoştu.”
Jewel takma isimli genç bayan Danimarka’ya geldiği günü bu sözlerle anlatıyor ve şöyle devam ediyor: “Bu ülkeye gelme talihi elde ettiğim için Allah’a şükrediyordum. Bir an evvel işe başlamak istiyordum”.
Jewel, Nijerya’dan uçağa binerken yaşlılara bakıcılık yapacağı bir işte çalışacağını düşünüyordu.
“İnsan ticaretinin mağduru olanlar Libya üzerinden ve ekseriyetle otobüs ve teknelerle gönderiliyor. Benim süreçlerim derli topluydu, hiç kuşku verici değildi” diyor Jewel.
Milletlerarası Göç Örgütü’nün (IOM) kestirimine nazaran, karayoluyla seyahat edip Akdeniz’i geçmeye çalışan Nijeryalı bayanların yüzde 80’i Avrupa seks ticaretinin mağduru oluyor.
Jewel, kara ve deniz yoluyla böylesine tehlikeli bir seyahat sonrasında misal bahtı paylaşan bayanlar tanıdığı için, Lagos Havaalanı’nda başlayan seyahati ona inanç vermişti.
Kopenhag’da, kendisini sonraki gün Vesterbro, yani kentin “kırmızı fener sokağı”na götürecek olan Nijeryalı bir bayanla buluştu.
“Etrafta hastaneye misal bir yer arıyordum” diye hatırlıyor Jewel o günü.
İkisi sokakta bir müddet yürüdüler, bayan Jewel’e etrafındakileri not etmesini söyledi. Akabinde da makûs sürprizi açıkladı.
“Dedi ki, ‘Burası senin çalışacağın yer’. Benim fark edemediğim bir binayı mı işaret ediyor diye anlamak için etrafa baktım. Lakin hayır, yürüdüğümüz yolu kastediyordu. Seks personeli olacağımı o vakit söyledi ve burası müşterilerimi avlayacağım yerdi. O an bütün Danimarka üstüme yıkıldı…”
Tesadüf tanışma
Jewel o akşam tesadüfen HopeNow sivil toplum örgütünden Michelle Mildwater’la tanıştı ki daha sonra bu müsabaka büyük ehemmiyet kazanacaktı.
HopeNow, Danimarka’da insan ticareti mağdurlarına yardımcı olan bir kuruluştu.
Mildwater bu ufak tefek, utangaç, 20’lerindeki bayanı tespit edip ona üzerinde telefon numarası bulunan bir kart verdi.
Jewel’in Nijeryalı işvereni bayan, kendi tabiriyle “‘madam” ona bu bisikletli İngiliz bayana güvenmemesini söyledi.
Akabinde Jewel’a birinci müşterisini hemen buldu.
“Adam beni meskene götürmek için ona dört bin kron (620 ABD Doları) verdi ve madam gitti” diye anlatıyor Jewel.
“Adam asla bitmeyecekmiş üzere hissettiğim bir mühlet boyunca otomobil sürdü. O vakit lisan bilmiyordum ve onun ne söylediği hakkında hiçbir fikrim yoktu. Anlaşmak için Google Translate kullandık. Çok vahimdi.”
Jewel için seks üzerinden para kazanmak sonraki aylarda da kolaylaşmadı.
“Bu hususta iyi değildim. Sokak köşelerinde utangaç duruyordum. Lakin her seferinde bulunuyordum zira müdavimler yeni gelen kişiyi tanır ve ondan bir modül ister.”
Avrupa Birliği’nin son bilgilerine nazaran, 2017-2018’de, 14 binden fazla kişi insan kaçakçılığı kurbanıydı. Bu şahısların yarısı AB dışındandı ve Nijerya da en çok kaçak insan getirilen ülkeler sıralamasında birinci beşte bulunuyordu. Lakin bu, buz dağının görünen yüzü zira yalnızca tespit edilen insanları kapsıyor.
BBCMichelle MildwaterBüyük ölçüde borç çıkarılıyor
Avrupa Komitesi’ne nazaran cinsel sömürü insan kaçakçılığının ana sebeplerinden biri olmayı sürdürüyor ve bu cürümden bir yılda elde edilen gelir 14 bin euro (16 bin ABD Doları).
Bu parayı kazanan bayanlara, seyahat ve konaklama için yüksek ölçüde borçları olduğu söyleniyor.
Danimarka Milletlerarası Çalışmalar Enstitüsü’nün göç departmanında çalışan kıdemli araştırmacı Sine Plambech, “Onlar borca bağlı” diyor ve ekliyor “Nijeryalılar en çok borcu olan seks çalışanı kümesinden biri. Bu borç 10 bin ila 60 bin euro ortasında olabiliyor. Bu kadar borcunuz varsa, süratlice yüksek ölçüde para kazanmanız gerekir. Şayet çalışmanız için gerekli tüzel evraklarınız yoksa en çabuk para kazanabileceğiniz yol seks sanayisi.”
Bunun altını çizmek için Nijerya uçuşundan bir gün evvel onu müthiş bir mezarlıkta görüşmeye çağırmışlardı.
“Beni, ne olursa olsun parayı ödeyeceğime ve onları ele vermeyeceğime dair yemin etmeye zorladılar. Şayet istediklerini yapmazsam benim ve ailemin başına berbat şeyler gelecekti.”
Jewel Danimarka’ya vardığında, kaçakçılar onun Nijerya’daki ailesini tehdit etti.
“Eve geldiler, büyükannemden benimle kaçakçıları polise söylememem ve parayı ödemem için konuşmasını istediler. O nedenle ne vakit onu arasam, daima telefonda ağlıyordu, bu beşerlerle anlaştığımı ve onlara parayı ödemem gerektiğini yoksa başlarına bir şey geleceğini söylüyordu.”
“Hayır diyemezsiniz. Evet demek zorundasınız zira tıpkı adama bakan ve o akşam para kazanmak isteyen 10, 15 bayan daha var” diyen Jewel büyük bir baskı altındaydı.
Bu nedenle içeride, Vesterbro sokaklarına park etmiş otomobillerin ortasında ya da meskenlerinde hizmet verdiği müşterileri konusunda seçici olamadı.
Lakin bir müşteriyle bir arada gitmek çok riskli olabiliyordu.
Jewel, hala yarattığı travmadan kurtulamadığı bir günü anlatırken “O küvette yatmaya zorlandığım gece ölebilirdim” diyor.
“Birlikte meskenine gittiğim adam benden küvete girmemi istedi. Ben de ‘Tamam, benden temizlememi falan istiyor’ diye düşündüm. Akabinde gitti ve elinde iki kova buzla geldi. Buzları üzerime boşaltmaya başladı. Ben kışın ortasında orada çıplak bir formda yatıyordum.”
Getty ImagesVesterbro“Suçluların cezasız kalması”
Bu yıl nisan ayında, Avrupa Kurulu 10 yıldır devam eden çalışmaların başarısız olduğunu kabul ederek insan kaçakçılığıyla çabada yeni bir strateji uygulanacağını açıkladı.
“Avrupa Birliği’nde hatalıların cezasız bırakıldığı, kaçakçılar hakkındaki davaların ve mahkumiyet sayısının yetersiz olduğu” tenkidine yer verilen açıklamada bu durumun insan kaçakçılığını az riskli ve fazla gelirli bir cürüm haline getirdiği belirtiliyor.
Açıklamada ayrıyeten kurbanları sömüren hizmetlere olan talebi azaltma konusundaki denemelerin de başarısız olduğu vurgulanıyor.
İngiltere’de ise Mart 2020’deki yıllık polis raporunda 7 bin 779 çağdaş kölelik cürmü kayıtlı görünüyor.
Buna personel ve seks emekçisi kayıtları dahil. Bu sayının 2019 yılındaki kayıtlardan 250 kişi daha az olduğunu da ekliyor.
Ülkede çağdaş kölelikle çabayı destekleyen kuruluşlardan Salvation Army, Haziran 2021’e kadarki bir yıllık periyotta Britanyalı olmayıp seks köleliğinden kurtulan 610 kişinin programlarına katıldığını söylüyor.
“Bazen bir bayanın kanlar içinde kaçtığına şahit oluyoruz”
Vesterbro’nun ana caddesi Istedgade, barları, gece kulüpleri ve seks shoplarıyla, cumartesi akşamları gürültülü ve ışıl ışıl olur.
Küme halindeki erkekler, alkolün tesiriyle ayaklarının üzerinde güç dururken etrafta turlamaya başlar. Birçok Nijerya ve Doğu Avrupa’dan gelen seks emekçisi bayanların, kusursuz saç ve makyajları, bedenlerini saran, rahat elbiseleri vardır.
On yıldan fazla vakittir Danimarka’da yabancı seks personellerine dayanak olan Michelle Mildwater, Jewel üzere bayanlara kartını vererek onlara yardım ediyor.
Bu bölgedeki otellerde gerçekleşen birkaç şiddet olayını da hatırlatan Mildwater, sokaklardaki tehlikeyi şu sözlerle anlatıyor: “Burada pek çok cinsel taarruz oldu. Bazen bir bayanın kanlar içinde kaçtığına şahit oluyoruz”.
Yan sokaklardan birindeyse bir küme gönüllünün kurduğu inisiyatif, Red Van ismini verdikleri araçla hayat bayanlarının güvenliğini arttırmaya çalışıyor.
Bu aracın içinde güzelce aydınlatılmış bir yatak, kondom ve mendil bulunuyor.
Burası, seks personellerinin çalışmak için inançlı bir yer bulamadıklarında müşterilerini getirmeleri için kurulmuş özel bir alan.
Gece boyunca buraya pek çok bayan, yanında bir erkekle geliyor.
Gönüllülerse içeridekileri rahatsız etmeyecek fakat bir tehlike olursa duyacak uzaklıkta gece boyunca nöbet tutuyor.
Bir gönüllünün dört saatlik nöbeti boyunca araç 28 defaya kadar kullanılabiliyor.
“Pek çok bayan zarurî kalmasa seks emekçisi olmaz. Onların uygunluğu için her türlü etik niyetiniz olabilir ancak onlar para kazanmak zorundalar”.
BBCPolise gitmeye çekiniyorlar
Danimarka’da seks hizmeti satın almak ve satmak yasak değil lakin çalışma müsaadeniz olması gerekiyor. Kopenhag’da teminatsız göçmen statüsündeki seks personeli bayanlar daha da korumasızlar ve kendilerine yapılan bir şiddeti polise bildirmek konusunda çekince yaşıyor, birden fazla vakit haklarını arayamıyorlar.
Danimarka polisi yasal statüleri uygun olmayan göçmenleri hudut dışı ediyor. Bayanlar insan kaçakçılığının mağduru olsalar bile kısa bir müddet devletin inançlı meskenlerinde kaldıktan sonra, onlardan kendi ülkelerine dönmeleri bekleniyor.
Jewel, dört ay boyunca sokaklarda çalışıp çaresiz ve umutsuz bir halde intihar etmeyi düşünüyordu. Buna karşın devlet kurumlarına gitmekten çekiniyordu. Hala büyük bir borcu vardı ve hem kendi hem de Nijerya’daki ailesinin güvenliği için tasa ediyordu.
Lakin hayatı bir anda değişti.
Peri masalı üzere düşünülebilecek, biraz da klasik bir olay geldi başına. Danimarkalı bir adamla tanıştı ve ona aşık oldu. Birinci buluşmalarında romantik bir yemeğe gittiler ve Jewel ona her şeyi anlattı.
“Bu onun sırtına bir yüktü” diyor Jewel, daha sonra kocası olacak bu kişi için.
Böylelikle Jewel sokaklarda çalışmayı bıraktı ve sevgilisi onun madama yaptığı haftalık borç ödemelerine yardım etti. Ancak bu çiftin danışmanlığa muhtaçlığı vardı. Jewel, erkek arkadaşının bu isteğini karşılamak için birini biliyordu.
Michelle Mildwater’ın Vesterbro’daki birinci gecesinde ona verdiği kartı atmamıştı.
Michelle ona dayanak oldu, başına bela olan şahıslarla gayretinde onu rahatlattı ve madama yaptığı ödemeleri durdurmak için ona itimat verdi.
Ve tahminen de onu buraya getirenlerin büyük kaçakçılık temasları olmadığı için ailesinin başına hiçbir şey gelmedi.
Jewel bugün Danimarka’da kalabilmesi için yaptığı müracaatlardan sonuç bekliyor.
Bu sırada akıcı bir halde Danca konuşmaya başladı ve bir bebeği oldu, evlenirken nedimesi vakitle yakın arkadaş olduğu Michelle’di.
Jewel düğününü, “Bu hayatımdaki en gurur verici anlardandı. Merasimde yanımda Michelle vardı” kelamlarıyla anlatıyor.
Jewel bir gün işletme okumayı hayal ediyor. Birebir vakitte istekli olarak sokaktaki bayanlara yardım etmek istiyor.
Pandemi nedeniyle sokağa çıkma yasakları başlamadan çabucak evvel, eski bir aktris olan Michelle Mildwater Jewel’e bir tiyatro oyunu hazırlaması için cüret verdi. Kaçakçılık kurbanı bir bayanın kıssasını hazırlayıp Kopenhag seyircisinin karşısında bu oyunu oynamasını tavsiye etti. Jewel bunu gerçekleştirdi.
“Bu bir terapiydi. Oyunu oynarken bir halde kendi vücudumdan çıkmış üzereydim. Güya izleyicinin bir parçasıydım ve gördüğüm şeyden çok etkilendim” diyor Jewel, “Çünkü bu yalnızca bir öykü değil, bir insanın gerçeği.”
Guadalupe BasagoitiaJewel’in tiyatro oyunundan performansıCumhuriyet
