1990 yılından 2017 yılına kadar Yıldız Sarayı’nda olan İBB Kent Müzesi’nin koleksiyonu, Yıldız, Cumhurbaşkanlığı’na geçince Atatürk Kitaplığı’nın deposuna kaldırılmış.
İBB Kent Müzesi, bağışlarla, satın almalarla ve vaktinde İBB’ye danışmanlık yapan sanat eleştirmeni Sezer Tansuğ’un İstanbul üzerine İnci Eviner, Ömer Uluç, Selma Gürbüz üzere sanatkarlara ısmarlamış olduğu yapıtlarla yıllar boyunca zenginleşmiş. Gerçek bir hazine.
2017 yılından beri birinci kere gün ışığına çıkan bu hazineye, Atatürk Kitaplığı’nın çağdaş prosedürlerle korunmuş varlıklı arşivi ve Yapı Kredi Kültür Sanat’ın bu stant için şimdiki sanatkarlara ısmarladığı yeni işler eklenince “Burası” standı şimdiye kadar gezdiğim en kapsamlı stantlardan biri diyebilirim.
KÜLTÜREL TAHRİBAT MÜZESİ
Küratörlüğünü Kevser Güler’in yaptığı stant, Prof. Mehmet Özdoğan’ın kazısıyla ortaya çıkmış, bizi bir milyon yıl geriye götüren Yarımburgaz Mağarası’yla başlıyor. Kanal İstanbul rotası üzerindeki mağara, Asya’yı Avrupa’ya, Karadeniz’i Ege’ye bağlayan bir bölgede. Uygarlıkların geçiş yollarının üzerinde.
Lakin defineciler yüzünden Prof. Mehmet Özdoğan’ın tabiriyle “Bir kültürel tahribat müzesi” olarak varlığını sürdürüyor.
Daha evvel “Göbeklitepe’ye Bakış” standıyla bildiğimiz aktüel sanatçı Sinem Dişli, mağaradaki çeşitli tortulaşmaların yanı sıra tahribatı gösteren çarpıcı bir iş üretmiş.
İstanbul’u bir milyon yıl geriye götüren Sinem Dişli’nin bu şimdiki işine İBB Kent Müzesi Koleksiyon’undan deniz kabuğu, doğal taş ve camdan üretilmiş boncuklar, tohum ve bitkilerden üretilmiş tılsımlar eşlik ediyor.
II. Abdülhamit tarafından Yıldız Sarayı’nın bahçesinde kurulan Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası’nda üretilmiş, Haliç kıyılarındaki çamur ve kilin kullanıldığı Eser-i İstanbul serisi de stantta. İstanbul’un jeolojik geçmişinin ve toprak yapısının izlerini taşıdığı için pahalı. Kentimizin tabiat, etrafla münasebetlerini Atatürk Kitaplığı’nın ender eser koleksiyonundan da izlemek mümkün. Gravürler, kartpostallar, fotoğraf, haritaları incelemek bir gününüzü alabilir.
DEĞİŞEN KIVRIMLI KIYILARIMIZ
Öte yandan günümüz sanatkarlarının gözünden kentimize bakmak isterseniz, Marina Papazyan stant için ürettiği “Dimitri’s Binder” isimli yapıtında İstanbul’un yakın tarihinde Tatavla’yı mercek altına alıyor. Tekrar stantta yer alan Nilbar Güreş’in 2010 yılında ürettiği “Mezarlar” ve “Kökleri Salmak” isimli iki işi kentsel dönüşümün tahribatını feminist bakış açısıyla ele alıyor. Kentsel tahribat derken İstanbul’un başına gelenlerden hoş bir örnek mi olur?
Gereksiz dolgular nedeniyle değişen ve geriye gelmemek üzere kaybettiğimiz güzelim kıvrımlı kıyıların başlarına gelenler Gökçen Erkılıç ve Ahmet Ünseveren’in “Bu Bir Çizgi Değildir” görüntü çalışmasında. Çalışma hava fotoğrafları, tarihi haritalar ve şimdiki haberlerden yararlanılarak üretilmiş. İstanbul Havalimanı, Yenikapı dolgusu, Marmara’daki müsilaja da odaklanıyor. Deniz Aktaş, Nalan Yırtmaç, Yasemin Özcan üzere şimdiki sanatkarların İstanbul odaklı yapıtlarını, İBB Kent Müzesi koleksiyonundaki Civanyan’ın eşsiz tabiat tabloları, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Kariye’si, Nazmi Dayan’ın 1946 yılında yaptığı evrak niteliğindeki Tekfur Sarayı ile birlikte izlemek eşsiz bir seyahat.
İstanbul’un yeryüzündeki biricik pozisyonuna, zenginliğine, kültürel mirasına sahip çıkan ve üstelik tam bienal tadındaki sergiyi kaçırmayın. Şubat ayına kadar sürecek.
Cumhuriyet
