ABD Lideri Joe Biden’ın seçim vaatleri ortasında bulunan, 9-10 Aralık’ta sanal olarak düzenlenecek “Demokrasi Zirvesi” için davet edilen ülkeler listesi resmi olarak açıklandı. Türkiye listede yer almazken Avrupa Birliği’den davet almayan tek ülke Macaristan oldu. Başka yandan demokratik uygulamaları eleştirilen, ABD’nin bölgesel müttefikleri Polonya, Hindistan, Filipinler üzere ülkelerin önderleri davetliler ortasında bulunuyor. Ortadoğu bölgesinden ise İsrail ve Irak doruğa katılacak. ABD Dışişleri Bakanlığı, doruğun üç ana konusunu “otoriterliğe karşı savunma”, “yolsuzlukla mücadele”, “insan haklarına hürmetin teşvik edilmesi” olarak açıkladı. Tepe sonrası devam edecek bir yıllık istişare ve hareketin akabinde Biden’ın dünya önderlerini verilen taahhütlerdeki ilerlemeyi kıymetlendirmek üzere bir defa daha toplanmaya davet edeceği bildirildi.
Mevzuyu kıymetlendiren Türkiye’nin eski Washington büyükelçilerinden Faruk Loğoğlu, “ABD’nin kendi içinde ve davetli listesindeki birçok ülkede demokrasi eksiklikleri oldukça fazla. Türkiye’nin davet edilmeyişinde yalnızca mevcut antidemokratik tabloya değil gidişata bakarak da bir karar aldıklarını düşünüyorum. Şeklen de olsa bir demokrasi doruğuna davet edilmemesi, Türkiye’nin prestijini sarsacak bir gelişmedir” dedi.
Türkiye’nin liste dışı tutulmasında bardağı taşıran son damlanın büyükelçiler krizi olduğunu belirten Loğoğlu, “Özel bir ileti var. Bu, Türkiye’nin Biden idaresindeki ABD nezdinde müttefiklik pozisyonunun hangi düzeyde olduğunu da gösteriyor. Türk-Amerikan ilgilerindeki problemler, Türkiye’nin Rusya ile yakınlaşması, Biden’ın Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’ni öncelemesi bu kararın art plan unsurlarıdır” tabirlerini kullandı.
“JEOPOLİTİK ÖNCELİKLER”
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Memleketler arası İlgiler Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Bağcı ise Biden’ın ABD başkanlığına gelirken “Demokratik bedelleri geri getireceğiz” telaffuzunu kullandığını anımsattı. “Ama o denli görünüyor ki bu demokratik kıymetler içinde jeopolitik ve jeostratejik pahalar de var. Hindistan son periyotta demokratik uygulamalar konusunda çok fazla eleştiriliyor lakin bu konferansın davetli listesinde bulunuyor. Bu natürel Türkiye’nin son periyotlarda genelde Batı’yla yaşadığı problemli ilgilerin bir göstergesini oluşturuyor” dedi. ABD’nin Türkiye’yi davet etmeyerek siyasi bir tercihte bulunduğunu belirten Bağcı, “Davet etmeme hakkı da var doğal, bu Türkiye açısından ise olumsuz bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhuriyet
