30 Ekim İzmir sarsıntısının akabinde bir yılda kıymetli adımlar attıklarını söyleyen İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Depremin akabinde en büyük önceliğimizin İzmir’i dirençli kent haline getirmek olduğunu bir defa daha anladık. İzmirlilerin öncelikle yaşadıkları kentte, yaşadıkları binalarda kendini inançta hissetmeleri gerekiyor. Bunun için Türkiye’nin en kapsamlı zelzele araştırmaları ve risk azaltma projelerini hayata geçirdik. Bir taraftan İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ile kentteki mevcut yapı stokunun envanterini çıkartırken öteki yandan ODTÜ uyumunda 10 üniversitenin katkısıyla depremsellik araştırması ve yer d avranış modelinin çıkartılması için harekete geçtik. Türkiye’de birinci, dünyada da örneği çok az olan bu çalışma da 30 ay içinde tamamlanacak. Ayrıyeten 30 Ekim zelzelesi sonrası orta ya da ağır hasar raporu almış tüm binalar için emsal artışı vereceğimizi duyurmuştuk. Bayraklı’da parsel bazında yüzde 20, ada bazında yüzde 30 emsal artışı Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edildi. Bunu İzmir geneline yaymak için birinci mecliste önergemizi de vereceğiz. İzmir’de herkesin kendini inançta hissetmesi için elimizden ne geliyorsa yapmaya devam edeceğiz” dedi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya nazaran büyük zelzelenin akabinde yapılan çalışmalar şöyle sıralandı:
200 MİLYON LİRA KAYNAK
30 Ekim İzmir sarsıntısı öncesinde Zelzele Risk İdaresi ve Kentsel Güzelleştirme Dairesi Başkanlığını kuran Büyükşehir Belediyesi, sarsıntıdan 10 gün üzere kısa bir mühlet sonra çeşitli üniversitelerden akademisyenler, afet idaresinde paydaş kurum ve kuruluşların temsilcileri, ilçe belediyeleri, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının iştirakiyle “İzmir Zelzelesi Ortak Akıl Buluşması” düzenledi. Türkiye’de sarsıntı ve afet konusunda uzman bilim insanlarının içinde yer aldığı Afet Bilim Kurulu’nu oluşturan Büyükşehir Belediyesi, zelzele çalışmaları için de bütçesinden 200 milyon lira kaynak ayırdı.
İzmir’i dirençli kent haline getirmek için yol haritasını belirleyen Büyükşehir Belediyesi, birebir vakitte zelzelenin yaralarını sarmak için kapsamlı bir çalışma başlattı. Barınma meselesini çözmek için depremzedeleri ve onlara dayanak olmak isteyenleri bir ortaya getiren Büyükşehir Belediyesi, “Bir Kira Bir Yuva” kampanyasına imza attı. Bu kapsamda taahhüt edilen kira takviyesi 42 milyon 649 bin lirayı buldu. Bir Kira Bir Yuva kampanyası dışında yalnızca Büyükşehir bütçesinden 5 bin 216 depremzedeye 35 milyon 126 bin 900 lira kira dayanağı sağlandı.
BARINMA SORUNU ÇÖZÜLDÜ
Büyükşehir Belediyesi tıpkı vakitte depremzedelere Uzundere’deki konutlarda bir yıl boyunca fiyatsız barınma imkânı sundu. 5 yıldızlı bir otel binasının 380 odası da zelzele mağdurlarına açıldı. Depremzedelere dayanak olmak isteyen kişi ve kurumlar ise Halkın Bakkalı üzerinden bir ortaya getirildi. Bu sayede beyaz eşya, mobilya, küçük mesken aletleri, yiyecek, giyecek, barınma, kırtasiye üzere farklı kalemlerde 19 milyon lira fiyatında bağış sağlandı. Bin hanenin konut eşyası tamamlandı. Sarsıntı sırasında 17 farklı noktaya istasyon kuran Büyükşehir Belediyesi, 171 bin 375 kişilik yemek dağıttı.
BİNA KİMLİK SİSTEMİ
Büyükşehir Belediyesi, 4 Mart 2021’de kentteki mevcut yapı stokunun envanterini çıkartma kararı alarak İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi (İMO) ile protokol imzaladı. Zelzeleden en çok etkilenen Bayraklı ilçesinde başlatılan çalışma kapsamında 33 bin 100 konutla ilgili saha ve arşiv çalışması tamamlandı. Alanda yapılan sokak taramasıyla arşiv ve proje dataları irdelendi, Schmidt cazip ve karot sonuçlarından elde edilen beton dayanımı bilgileri ile bütünleştirildi, imal yılı da dikkate alınarak bilimsel usullerle tahlil edildi. Yapı envanteri çalışmaları ve bina kimlik dokümanı sistemi Konak, Karşıyaka ve Bornova ilçelerinin akabinde İzmir’in tamamına yaygınlaştırılacak. Büyükşehir Belediyesi, uzun vadede kent bütününde 869 bin 217 yapının envanterini çıkartmayı hedefliyor.
RUHSATLI YAPILARIN DÖNÜŞÜMÜ KOLAYLAŞTIRILDI
Büyükşehir Belediyesi, ruhsatlı yapılar için dönüşümü kolaylaştıracak değerli bir adım da attı. 30 Ekim zelzelesi sonrasında ağır ve orta hasarlı olarak tespit edilen yapılar ile 1998 sonrasında ruhsat alan yahut 6306 sayılı kanunla riskli kabul edilen yapıların dönüşümü için kolaylık sağlayan düzenleme 1 Mart 2021’de İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy birliğiyle geçti. Sarsıntıda meskenleri hasar gören yurttaşların yeni yapacakları konutlarda hak kaybı yaşamalarının önüne geçen düzenleme, misal bir felaket yaşanırsa hasar alma ihtimali olan yapıları da ilgilendiriyor.
KENT GENELİNDE EMSAL MUŞTUSU
12 Ekim 2021’de ise Bayraklı’da meskeni yıkılan depremzedelerin bir yıldır beklediği emsal artış kararı İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde karara bağlandı. Bayraklı’da parsel bazında yüzde 20, ada bazında yüzde 30 emsal artışı oy çokluğuyla kabul edildi. Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, kent genelinde zelzelede ağır yahut orta hasar görmüş binaların tamamına parsel bazında emsal artışı verilmesi istikametindeki önergeyi birinci mecliste sunacağının muştusunu de verdi.
ORTA HASARLI YAPILA İÇİN KREDİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi, zelzelede orta hasarlı olarak tespit edilen binaların dönüşümünü de kapsayan 340 milyon dolarlık Acil Güzelleştirme Kredisi (ERL) kullanmak üzere Dünya Bankası ile görüşmeler yaparak mutabakata da vardı. Kredi Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından ülke yatırımının programına alındıktan sonra kullanılabilecek. Böylelikle orta hasarlı bina sahipleri binalarını yenilemek için belediye garantörlüğünde uzun vadeli, düşük faiz oranlı kredi kullanma imkanına sahip olacak.
FAYLAR ARAŞTIRILIYOR
2021 yılının Ağustos ayında ise Türkiye’nin en kapsamlı sarsıntı araştırması projesi için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ODTÜ ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile protokol imzalandı. Kenti etkileme riski taşıyan deniz ve karadaki fay çizgilerinin inceleneceği depremsellik araştırması ile Bayraklı, Bornova ve Konak ilçe hudutları içerisindeki yaklaşık 11 bin hektarlık alanın taban yapısı ile yer davranış özelliklerinin modellenmesi için çalışmalar başlatıldı. Bu çalışmalarla kentin tsunami ve sismik hareketleri pahalandırılacak, canlı fayları belirlenecek, bunların en son ne vakit hareketlendiği ölçülecek. İzmir’de 100 kilometre yarıçapında belirlenen alan üzerindeki faylar haritalandırılacak.
KENTSEL DÖNÜŞÜM HIZLANDIRILDI
Büyükşehir Belediyesi, İzmir’de tehlikeli konut alanı sınıfında olan gecekondu ve ruhsatsız kaçak yapıların bulunduğu Uzundere, Gaziemir, Örnekköy, Ege Mahallesi, Ballıkuyu ve Çiğli Güzeltepe’deki kentsel dönüşüm projelerini de hızlandırdı. Lider Tunç Soyer’in Büyükşehir şirketi İZBETON’u ihale sürecine dâhil etmesiyle 2016’dan bu yana yavaşlayan süreç yine ivme kazandı. Böylelikle yalnızca iki yıl içinde Ege Mahallesi’nde yaklaşık 500 milyon, Örnekköy’de ise yaklaşık 550 milyon lira olmak üzere 1 milyar liranın üzerinde ihale bedeli olan kentsel dönüşüm imal çalışması başlatıldı. Gaziemir Aktepe ve Emrez’de de 150 milyon lira ihale bedeli olan üretim işi için protokol imzalandı.
Yüzde yüz uzlaşı, yerinde dönüşüm, “Büyükşehir teminatı ve garantörlüğü” unsurlarıyla çalışan Büyükşehir, kentsel dönüşüm alanlarında kültür merkezinden spor alanlarına, pazar yerinden yeşil alana kadar tüm altyapı yatırımını da yapıyor. Büyükşehir, 2016-2020 yılları içinde Uzundere 1. Etap ve 2. Etap ile Örnekköy 1. Etapta 960 bağımsız ünitenin anahtar teslimini yaptı. Örnekköy 2. Etap için 2020’de yükleniciyle mukavele imzalandı; bu kapsamda 190 bağımsız ünite inşa edilecek ve proje 2023’te tamamlanacak. İZBETON ile Örnekköy 3. ve 4. Etap, Gaziemir Aktepe ve Emrez’de 1. Etap’ta toplam 1300 bağımsız ünitenin üretimi için protokol imzalayan Büyükşehir, 2024’te bu alandaki çalışmalarını da bitirecek. Ege Mahallesi’nde birinci etap için ise 2020&rs quo;de yüklenici ile kontrat imzalandı. Birinci etap kapsamında 1028 bağımsız ünite 2025 yılına kadar tamamlanacak.
Uzundere 3. Etap’ta toplam 1422 adet, öteki alanlarda 2900 adet olmak üzere toplam 4322 adet bağımsız kısım ise kat karşılığı anahtar teslim imal ihale kademesine hazır hale getirildi. Çiğli Güzeltepe’de kentsel dönüşüm için tüm hazırlıklar tamamlandı ve uzlaşma etabına gelindi. Ballıkuyu’da ise uzlaşma görüşmeleri sürüyor.
Cumhuriyet
