Genç sportmen Umut Gündüz, 15 Temmuz 2020’de Ankara’da bisikletle seyir halindeyken alkollü şoför Çağdaş Şenyüz’ün aracıyla çarpması sonucu olay anında ağır yaralandı. Şenyüz, Umut Gündüz’ü de yaralı halde bırakarak olay yerini terk etti. Ağır yaralanan Gündüz’e yerinde ve erken müdahale edilmemesi sonucunda hayatını yitirdi. Tüm somut kanıtların ortada olmasına karşın sanık Çağdaş Şenyüz, tutuksuz yargılanıyor. Mahkeme, davanın birinci duruşmasında, tutuklama ve ağır ceza mahkemesinde yargılama taleplerini reddetti.
Davanın ikinci duruşması, 7 Aralık 2021 Salı Ankara’da 57. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek. Umut’un ailesi Menderes ve Asuman Gündüz dava öncesi Umut’a ses olma ve dayanışma davetinde bulundu.
Ulaştığımız bisiklet şoförleri, bisikletli ölümlere dikkat çekti:
Umut Gündüz ismine İstanbul’da düzenlenen bir sürüş.
Şimal ERTEKİN ve Berk ÇETİN (Umut’un İstanbul’dan dostları)
Hiçbir bisikletli vefatı yalnızca münferit bir ihmalin, öfkenin yahut dikkatsizliğin sonucu olarak bedellendirilemez. İçinde yaşadığımız bozuk sistem, güçlünün zayıfı daima olarak öğütmesiyle beslenen bir yapıya sahip. Bu yapının kurbanı, değişkenlere nazaran bazen bir madenci, bazen bir bayan, bazen bir çocuk, bazen de bir bisikletli oluyor. Yani bugünden yarına, bisikletli ulaşımla son derece uyumlu bir altyapı atılımıyla, trafiğe çıkan bütün şoförleri kapsamlı bir eğitimden geçirerek vefatları ortadan kaldıramayız. Bir evvelki teslimatı geç yaptığı için uykusunu alamadan yola çıkan, denk geldiği bir diğer kazadan ötürü vakit kaybettiği için azami sürat hududunu zorlayan ve bu yüzden gece lambasına karşın altına aldığı bisikletliyi fark etmeyen bir tır sürücüsü faktörüne hangi eğitim, hangi altyapı atılımı deva olabilir? Hasebiyle, üretim bağlarını ve toplumsal yapıyı kökten dönüştürmeyi hedeflemeden bisikletli ölümlerin önüne geçilebilmesi pek mümkün olmayacaktır.
Cinayetin çabucak ardından, ebeveyn olarak içinde bulundukları büyük acıya ve mateme karşın evlatlarının mevtini kamusal bir sıkıntı olmasından ötürü kamuya mâl etme, Umut’un adalet gayretini yalnızca hukuksal değil, tıpkı vakitte siyasi bir çerçevede devam ettirme konusundaki sarsılmaz azimlerine büyük bir hürmet duyuyoruz. Onların bu sorumluluk sahibi duruşları, Umut’u hiç tanımamış olan biz yoldaşlarına, Umut’un uğraşını sahiplenme konusunda âdeta bir fener oldu. Bilsinler ki hem onların hem de Umut’un hayatı boyunca benimsediği gayret kararlılığını, dünyayı daha iyi, adil ve hoş bir yer yapma dileğini gücümüz ve aklımız yettiğince yaşatmaya, bayrağı bıraktığı yerden taşımaya devam edeceğiz.
Eser İnan ARSLAN (Don Kişot Bisiklet Kolektifi)
Bu nizam güçlünün güçsüzü sömürdüğü, çoğunluğun azınlığı hakir gördüğü, zenginin yoksulu ezdiği pis bir sistem. Elbette bu sistemde bisikletli vefatları de olacak, yayalar da mağdur olacak, engelliler konutlarına mahpus kalacak. Zira zenginlikleriyle gözümüze sokulan, bizlere dayatılan bu sistem tüketim üzerine, israf üzerine heyeti. Elbette bu sistem bisikletliyi sevmez zira ne diyorduk; bisikletli otomobil almıyor, bankalardan kredi çekmiyor, yakıt tüketmiyor, sigorta poliçesi ödemiyor, otopark fiyatı ödemiyor, duble yol istemiyor, obez olmuyor. Sistemi beslemezsen sistem seni dışlar, görmezden gelir. Onun için bu devlet, bisikletli vefatlarını önemsemiyor, tahlil aramıyor, tedbir almıyor. Tabiata ve canlılara hürmet duymadan bu devlet bisikletli vefatlarını engelleyemez.
Umut’un ailesi ve davasına sahip çıkan herkes ziyadesiyle saygıyı hak ediyor. Bıkmadan, usanmadan; gördüğümüz, duyduğumuz, yaşadığımız her haksızlığın sonuna kadar üstüne gitmeliyiz. Biz haklıysak elbette kazanan da biz olacağız. Don Kişot Bisiklet Kolektifi olarak bu bahiste üstüne düşen neyse de sonuna kadar yürütmeye hazırız.
Hande KARACA (Zincir Kıran Kadınlar)
Bisikletli şoför ve bayan cinayetleri ortasında çok benzerlik kuruyoruz. Bu cinayetlerin katili, hatalısı yokmuşçasına bir lisan ve yaklaşım sergileniyor. Güya marjinal bir kümenin olayları bu noktaya getirdiği üzere yansıtılıyor. Çok alıştırıldı bu biçimde vefatlar. Umut Gündüz davasında ailenin çok yalnız bırakıldığını düşünüyorum. Biz bir şeylere karşı değiliz yalnızca bisiklet sürmek istiyoruz ve hatalıların adil bir formda yargılanmasını istiyoruz. Umut Gündüz’e ne oldu öğrenmek istiyoruz! Bisikletlilerin bu olaylara karşı yan yana gelmesi ve birlikte uğraş etmesi gerekiyor.
Gündüz ailesi Umut’u kaybetmiş olabilirler lakin bir sürü evlatları var. Davanın da takipçisi olacağımızı buradan duyuruyoruz.
Murat PEKESER (Bisikletliler Meclisi)
Bisikletli vefatları durdurabilmek için temele inmek lazım. İlkokul düzeyinden başlayarak eğitimin her alanında bisiklet sürme kurallarına, trafikte bisiklete verilmesi gereken hassaslığa dikkat çekilmeli. Ayrıyeten hem araba hem de bisiklet şoför ve şoför adaylarına trafik kuralları eğitimi verilmeli. Trafikte bir bisiklet şoförüyle karşılaşıldığında nasıl hareket etmesi öğretilmeli. Şoför kurslarında ve imtihanlarında bu hususa yer verilmiyor. Şoförlere ve adaylarına bisikletin trafikte yer alabildiği yasal olarak teminat altına alındığı bilhassa belirtilmeli. Arabada olduğu üzere bisikletin de yasal olarak yol hakkı vardır.
Umut Gündüz’ü kaybettiğimizden bu yana ailesine dayanak olmaya, yanlarında durmaya çalışıyoruz. Davayı da yakından takip ediyoruz.
İbrahim CAN (İşe bisikletiyle giden bir İstanbul sakini)
Ne yazık ki bisikletli vefatlarını durdurmanın kolay bir yolu bulunmuyor. Olmayacak bir düş kurup diyelim ki trafikteki herkesin bir anda bilinçlendiğini varsayalım… Bu türlü bir senaryoda bile bence heyeti ulaşım altyapısının çarpıklığı nedeniyle fazla bir şeyin değişmediğini görürdük. Benim üzere birebir yolu tıpkı saatlerde tertipli biçimde kullananlar trafiğin nerede aksadığını, hangi kavşağın tehlikeli olduğunu, yayaların hangi kaldırımdan yürürken zorluk çektiğini, mazgalların nerede yatay nerede dikey durduğunu, yağmurda nereleri su bastığını gözlemleme bahtına sahip. Bence trafikteki dikkatsiz ve sorumsuz davranışların tahliliyle bu çarpık, mantıksız ve motorlu araç merkezli altyapının tahlili birebir. Ben bu tahlilin insan odaklı, emeğe ve tabiata saygılı, tabandan gelen taleplerin biçimlendireceği demokratik bir siyasi anlayıştan geçtiğine inanıyorum. Ne vakit ki bu ülkede işçilerin ve gençlerin sesi güç ve otomotiv monopollerinin sesine baskın çıkacak, işte o vakit beşerler trafikte birbirinin gözünün içine bakarak hareket edecek ve işte o vakit kalabalık kentlerimizde işe bisikletle gitmek mecnun işi üzere görülmeyecek.
Umut Gündüz
Gündüz Ailesi’ne kucak dolusu sevgi yolluyorum. 7 Aralık’ta Ankara’da olamayacağım lakin bu süreci takip eden herkesin yüreğinin o duruşma salonunda, Gündüz Ailesi’nin yanı başında olacağına eminim. Açıkçası, bir bisikletli olarak Umut’a borçlu olduğumu hissediyorum. Umut hepimize ses oldu. Bunu kimse inkar edemez. Umut’un ismini yaşatmak ve bu dava sürecinden yüreğimize biraz olsun su serpecek emsal niteliğinde bir kararla çıkmak bugün Türkiye’de bisiklet süren ve bisiklete gönül veren herkesin omzunda duran bir sorumluluktur diye düşünüyorum. Bu satırları okuyan herkesi 7 Aralık sabahı Ankara Adliyesi’nde çıkarılacak haklı sesi yaymaya ve güçlendirmeye çağırıyorum.
Zeynep ARAPOĞLU (Bisikletli Bayan İnisiyatifi)
Son on yılda, bisiklet kullanımının artmasıyla Umut üzere, ülkemizin geleceği için umut taşıyan sayısız bisikletliyi kazalarda kaybettik. Trafikte beşere insanca paha veren bir anlayışın yerleşmesi için adalet sistemine da büyük misyon düşüyor. Türkiye’nin her bölgesinden bisikletli pek çok arkadaşımız da davayı yakından takip ediyor. Hukuk sisteminin, kanunların gerimizde olduğunu bilmek, bu inanç duygusu ile bisiklet kullanmak istiyoruz.
Gürkan CİNSMİŞ (ÜSBİP – Üsküdar Bisiklet Peloton Spor Kulübü)
Bisikletli kazalarının sona ermesi için elimizden geleni yapıyoruz. Çok farklı tahlil yolu var. Kısa vadede bunun yolu; yönetimsel olarak bisiklet yollarının fizikî olarak bisiklet kullanımına elverişli ve inançlı hale getirmektir. Bunun için lokal idarelere bisikletliler olarak baskı kuruyoruz ve bu talepler için birlikte baskıyı büyütmeliyiz. Lakin bisikletin, sanayide otomotiv kadar karşılığı ve karlılığı olmadığı için genelde, bisikletli ölümlere pürüz olabilecek bu taleplerimiz yerine getirilmiyor, önemsenmiyor. Uzun vadede bunun yolu toplumsal bir şuur kazanmaktan geçiyor. Bu mevzuda kulüp olarak gelecek jenerasyonları bilinçlendirmek için öğrencilere ve konut hanımlarına bisiklet kullanımı ve trafikte dikkat edilmesi gerekilen noktalara dair eğitimler veriyoruz.
Aileyle çok fazla görüşme talihimiz olmadı lakin onlara sabır diliyoruz. Umut ediyoruz öteki Umutlar ölmesin.
Ersin ŞENOYAR (Yeditepe Bisiklet)
Herkes birbirine saygılı olursa; hem bisiklet şoförleri hem de araba kullanıcıları şuurlu hareket ederse kazaların önüne geçebiliriz. Bisiklet şoförleri hem bisiklet yolun da hem de trafikte dikkat etmeli. Araba şoförleri de trafik kurallarına uygun ve trafikte bisikletlilere farkındalıkla yaklaşmalı. Dikkat edilmediği noktada kazalarla karşılaşıyoruz.
Vakitsiz vefatlar acıdır, aileye sabır diliyorum. Geride kalanları korumalıyız, bisikletli vefatlar son bulmalı.
Tuncay ÇINAR (ÇEKBİS – Küçükçekmece Bisiklet Kulübü)
Bisiklet farkındalığı ismine “Bisikletlileri fark edin, kornaya değil frene basın” çalışmalar yaptık. Araçlara farkındalık bildirileri içeren aksesuar verdik. Farkındalıklarla bisiklet kullanımını artırmalıyız. Bisikletlilerin trafikte yasal olarak yol hakkı var. Bu mevzulara dikkat çektik. İstanbul şartlarında ferdi sürüşler daha tehlikeli olabiliyor. Ferdi sürüşlerde daha dikkatli olunmalı, bisiklet yolunu tercih etmeliyiz. Toplu sürüşlerde bu risk daha aza iniyor.
Gündüz ailesinin başı sağ olsun. Acısı hepimizin acısı, sabır diliyorum. Bisiklet topluluğundan kaybettiğimiz her can bizim canımız.
Yasemin HİSLİ (Mor Pedal)
Eğitimsizlik ve bisiklet kültürünün olmaması ülkemizdeki en büyük eksiklik ve ölümlerin nedenlerinin başında geliyor. Bunun dışında ise maddelerle korunan katiller var. Katil diyorum zira bir bisiklet şoförü güvenlik ismine üstüne düşen sorumluluğu yerine getirmesine karşın motorlu taşıt şoförlerinin dikkatsizliği ve sorumsuzluğu nedeniyle ülkemizde vefatlar yaşanıyor. Yasalar bu bahiste çok yetersiz. Katiller 2-3 ay cezaevinde kalarak dışarıya çıkmamalı. Bisikletli bayan derneği olarak farkındalık oluşturmak için çalışmalar yürütüyoruz. Milletvekilleriyle görüşerek bu hususa dikkat çekmeye çalışıyoruz. Bisikletliler yalnız değildir. Davalarda bunu görmek ve hissettirmek istiyoruz. Şoförlerin sorumsuz davranışları nedeniyle bisikletli vefatlar yaşansın istemiyoruz. Kornaya değil freni basın. Yollar hepimizin.
Mustafa KARAKUŞ (BUGEP – Bisikletli Ulaşımı Geliştirme Platformu)
Şoför kurslarında verilen eğitimlerde bisikletin bir taşıt olduğuna dair bir ihtar bulunmuyor. Müfredatta bu bahsin işlenmesi ve ehliyet imtihanlarında yer verilmesi gerekiyor. Belediyelerle görüşüyoruz. Işıklı ikaz levhaları kullanılabilir. Bisikletlilere trafikte dikkat çekilmesi gerekiyor. Bunun için uygun ikaz biçimleri kullanılmalı. Öteki mevzu bisikletlilerin dikkat etmesi gereken kurallar; gerekli ekipmanlarını edinilmesi ve sürüş esnasında bunların kullanılması gerekiyor. Fark edilmek için aydınlatmalar ve yelekler kullanılmalı. Türkiye’de maddelerin bisiklet güvenliği için uygun olmadığı üzere tanımlar da yetersiz. Maddelerdeki boşluk nedeniyle ölümlü kazalar sonucunda verilen cezaların caydırıcılığı da bulunmuyor. Kent içinde sürat limitlerinin düşürülmesi ve denetlenmesi gerekiyor. BUGEP olarak önümüzdeki periyot, bisikletli kaza anlarında sahip oldukları hakları bilgilendirmek üzere yurttaşlara takviyede bulunacağız. Bunun çalışmanın altyapısını oluşturuyoruz.
Umut Gündüz, Zeynep Aslan ve bütün bisikletli mevt davalarının takipçisiyiz.
Murat YUMRUTAŞ (ABİDOSD – TÜBİDEF)
Hem Ankara Bisiklet ve Tabiat Sporları Derneği (ABİDOSD) hem de 26 Ağustos 2021’de kurulan Tüm Bisiklet Dernekleri Federasyonu (TÜBİDEF) olarak bisikletli ölümlerin önüne geçilmesine dair çalışmalar yürütüyoruz. En kıymetli ihtiyaç yasal düzenlemeler olduğunu düşünüyoruz. Ülkemize, dışarıdan edindiğimiz yasalar, bizim şartlarımıza uygun ve kâfi değil. Bisikletin maddelerle trafikteki yeri teminat altına alınmasına karşın bir ulaşım aracı olarak gerekli değere sahip değil. Bu nedenle yaşanan ölümlerin önüne geçmekte kanunların yeterliliği ve caydırıcılığı bulunmuyor. İlkokuldan üniversiteye kadar bisiklet eğitiminin verilmesi ve bisikletlilerle empatinin kurulması için gerekli çalışmaların yapılmalı. Son kazalara baktığımızda trafik kurallarına uyulmadığından ve sorumsuz alkollü şoförlerden kaynaklandığını görüyoruz. Bu sebeple bisikletli ölümlerin önüne geçilebilmesi için maddelerin geliştirilmesi, sürat sonunun düzenlenmesi ve denetlenmesi, bölünmüş yolların kentlerin altyapıya uygun hale getirilmesi gerekiyor. Bu düzenlemeler hem bisikletlilerin hem de yayaların hayat alanlarında daha inançlı seyahat etmelerine imkan tanıyacaktır.
Umut Gündüz derneğimizin üyesiydi. Yaklaşık 3-4 yıl bir arada pedal çevirdik. Onu kaybettiğimizden beri ailesiyle birlikte dayanışma içerisindeyiz. Davanın da takipçisiyiz.
Rahime ÇELEN (Bisikletli Hayat Platformu)
Pandemiyle birlikte bisikletli ulaşımın salgın şartlarında daha sağlıklı ve elverişli olduğuna dikkat çeken çalışmalar yürüttük. Fakat bisiklet kullanımının artmasıyla birlikte bisikletli vefatlar de çoğaldı. Kaza ve ölümlerin önüne geçmek için yasalar ve inançlı sürüş hakkında eğitim çalışmaları düzenledik. Bu bahsin yalnızca bisikletlileri ilgilendirmediği için trafik ve yaya dernekleriyle de görüşmeler sağladık. Yetkili makamların kontrollerin eksikliğini gördük. Şoför eğitiminde ve okullarda bisikletin bir araç olduğu net bir biçimde söz edilmediğini yetersiz olduğuna dikkat çektik. Ölümlerin ve kazaların görüldüğü davalarda bisiklet hatalı üzere gösteriliyor. Vefatlar karşısında cezalar yetersiz ve caydırıcı değil. Davaların sonucunda bir cezasızlık çıkıyor. Avrupa ülkelerinde bisikletli vefat oranlarının düşük olması tesadüf ya da yazgı değil. Maddelerin uygun ve uygulanabiliyor olmasıyla alakalı. Bu mevzuda milletvekilleriyle de görüşmeler yaptık. Yetkili makamlara bu probleme dair raporlarımızı sunduk. Lakin bir değişim olmadığını görüyoruz. Sokakta durum tıpkı.
Umut Gündüz’ün katledilmesine ve davasına dikkat çekmek için 18 başka noktada eş vakitli basın açılaması düzenledik. Bisikletli Hayat Platformu olarak her pazar yapılan #UmutaSesOl kampanyasına dayanak olacağız ve 7 Aralık Salı duruşma gününde basın açıklaması yapmayı planlıyoruz.
Lider ÖZBEY (DİBİDOSK – Diyarbakır Bisiklet ve Tabiat Sporları Kulübü)
Bisikletli ölümlerin önüne geçebilmek için yapılacak en öncelikli şey, trafikte yer alan herkesin bir bisiklet kültürüne sahip olması gerekiyor. Trafikte kapalı araçlar içinde neredeyse hiçbir şeyden etkilenmeyen araç şoförlerinin, dış ortamın her türlü tesirinden çok fazla etkilenen, dışardan gelen en ufak bir rüzgarla bile büyük hasarlarla karşı karşıya kalan bisiklet şoförleri ile empati yapmaları bile kâfi olacaktır.
Umut arkadaşımız için keşke yapabileceğimiz daha fazla şey olsa.Gündüz ailesinin çabasının yalnızca oğulları için değil tüm bisikletliler için olduğunun farkında olduğumuzu ve bunun için kendilerine teşekkürlerimizi ilettiğimizi ve her vakit yanlarında olduğumuzu belirtmek isteriz.
Bisiklet şoförleri, Türkiye Bisiklet Federasyonu’nun ve yetkililerin, bisikletli vefatlar karşısında sessiz kaldıklarına ve kazaların önüne geçilmesi için gerekli tedbirleri almadıklarına dikkat çekti. Bu mevzuda yanıt hakkı doğan federasyon yetkililerine resmi bağlantı kanalları üzerinden aradık fakat ulaşamadık.
Cumhuriyet
