BBC

İngiltere’de yapılan bir araştırmada, kaza sonrası ağır kanamalı hastalara yapılacak kolay bir enjeksiyonun binlerce hayatı kurtarabileceği sonucuna varıldı.

Times gazetesinde yer alan habere nazaran, ucuz ve yaygın bulunan ve kanın pıhtılaşmaya teşvik eden traneksamik asit (TXA) yaralı kurbanlara bir saat içinde verilirse, vefatları üçte bir oranında azaltabilir.

Çalışmada, her 15 dakikalık gecikmede ilacın ömür kurtarma potansiyelinin yüzde 15 azaldığı belirtilirken, şu anda İngiltere’de yaralıların yalnızca yüzde 3’üne kazadan sonraki bir saatlik müddette bu ilacın uygulandığı kaydedildi.

Şu andaki standart uygulama, TXA’nın kaza kurbanlarına damar yolu açılarak verilmesi.

Lakin İngiliz Anestezi Mecmuası isimli bilimsel yayında yer alan çalışmaya nazaran TXA, tıpkı grip aşısı üzere kolay bir kas enjeksiyonuyla da uygulanabiliyor.

Çalışmayı yapan grubun başındaki, Londra Hijyan ve Tropikal Tıp Okulu’ndan Dr. Ian Roberts. “Kas içine zerk edilen TXA travma vefatlarına karşı bir aşı üzere. Acil bir TXA enjeksiyonu önemli bir yaralanmadan sonra hayat kurtarabiliyor, lakin hastalar gereğince süratli nakledilemiyor. Birinci müdahale takımlarının yapacağı süratli bir kas içi enjeksiyonu, hayatla vefat ortasındaki fark manasına gelebilir” diyor.

‘Hızla kastan kana karışıyor’

Roberts, ilacın süratle kaslardan kana geçtiğini ve biraz kızarıklık ve şişlik dışında bir yan tesiri olmadığını vurguluyor. “Bence derhal kullanmaya başlayabiliriz” diyen Roberts şöyle devam ediyor;

“Bir kaza yerine yeni ulaştınız, yolun kenarında ya da merdivenin başında yatan biri var, temel süreçleri yapıyorsunuz, havayolunu açıyorsunuz, teneffüs ve daha sonra da traneksamik asiti kas enjeksiyonuyla çok çabuk bir formda verebilirsiniz, kana o kadar çabuk karışıyor ki, tesirini nitekim, hakikaten çabuk görebilirsiniz.”

PA Media

Çalışmada, Londra’daki hastanelerde yatan 30 kanamalı travma hastası incelendi. TXA’nın birinci dozu bu hastalara damar yoluyla, ikinci dozu ise kas enjeksiyonuyla verildi.

Testler, TXA’nın kastan çabuk özümsendiğini, tüm hastalarda gereken seviyelere 15 dakika içinde çıktığnı gösterdi.

Dr. Roberts, bulgularının bilhassa, birinci yardım vazifelilerinin damar yolu açma imkanının daha az olduğu az ve orta gelirli ülkelerde işe yarayacağını belirtiyor. Travma ölümlerinin yüzde 90’I bu ülkelerde gerçekleşiyor ve hastaların yüzde 80 kadarı hastaneye ulaşmadan ölüyor.

Epi-pen uygulaması

Araştırma takımı, birebir vakitte İngiliz Ordusu’yla, diyabet hastalarının kullandığı insulin kalemleri üzere bir otomatik enjektör üzerinde de çalışıyor.

Dr. Roberts “Ambulans ulaşmadan evvel etrafta birinci yardım bilen birileri ya da polis memurlarınca kullanılabilecek bir otomatik enjektör, her yıl binlerce kişinin hayatını kullanılabilir. Yaralı askerlere de ya kendileri ya da badileri tarafından uygulanabilir” diyor.

Cumhuriyet