Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir’de yaşanan ve 115 kişinin hayatını yitirdiği zelzele sonrası kentte ikinci bir zelzele olup olmayacağını, olursa ne kadar hasar oluşturacağını Cumhuriyet’e anlattı.
Karada 17 ve deniz içerisinde ise 50’ye yakın fay bulunduğunu bunların ise 6.5 ile 8 büyüklüğünde zelzele üretmeye hazır olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “30 Ekim tarihinde kırılan fay İzmir fayı değil. O nedenle beklediğimiz fay daha kırılmadı. Şayet İzmir fayı kırılırsa, en az 6.5-7 üzerinde zelzele üretecek. Vereceği vefatlar ve hasarlar çok büyük olacak. 6.5 büyüklüğünde olması halinde dahi, kentin ova bölgesinde yapılan yapıların yüzde 70’i yerle bir olur” dedi.
KIYI BÖLGELER TEHLİKELİ
İzmir fayının daha çok kıyı bölgelerden geçtiğini, buralarda ise fazla yapılaşma olduğunu hatırlatan Sözbilir, “Kırılan fay en fazla denize yakın olan ovaları etkileyecek. Güzelbahçe, Narlıdere, Balçova, Göztepe, Konak, Karşıyaka, Bayraklı, Bornova, Bostanlı, Menemen’de fazla hasar verir. Asansör, Kız Lisesi ve Polis Konutu bölgesi fayın en tesirli alanları. Burada yaşayanlar İzmir fayının üzerinde oturuyor” diye konuştu.
Kentin master planının tekrar yapılması gerektiğini anlatan bilim insanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Master planı değerli. Biz, bölge 7 büyüklüğünde zelzele ürettiğinde nereleri yıkar, nasıl hasar bırakır bunu işliyoruz plana. Kurumlar ise plana nazaran, o bölgede bulunan bütün binaları tespit ediyor, kentsel dönüşüm uyguluyor, yıkıyor yahut yeni yapılaşma vermiyor. Fay kırıldığında binalar plana nazaran göre yapıldığında, bölge faya nazaran planlandığında hiç kimse ölmüyor. 20 yıl evvel yapılan plan revize edilmeli. Bu da yetmez bütün kurumlarla işbirliği yapılıp uygulanmaya başlanmalı” kelamlarıyla herkesi vazifeye çağırdı.
Sözbilir, kentte bulunan okul ve hastanelerin fay üzerinde olduğunu, bunun için acil olarak tedbir alınması gerektiğini söz ederek dünyanın hiçbir yerinde fay üzerine yapılmış kamu binaları yok. Lakin biz faylar üzerine okul, hastaneler yapmışız. Bunların hepsini kaldırmamız gerekir” diyerek tehlikenin boyutlarını gözler önüne serdi.
TSUNAMİ 1.5 SAAT SONRA İZMİR’E ULAŞIR
Türkiye’de, tsunami olma ihtimalinin olduğunu, bunu da Bodrum ve son olarak Seferihisar’da gördüklerini lisana getiren Sözbilir, “Bodrum sarsıntısı sonrası Türkiye’de tsunami geçmişini araştırmaya başladık. Denizin içerisinde bulunan 50’ye yakın fayın kırılması halinde nerede, nasıl ve kaç metre uzunluğunda tsunami oluşturacağını tespit ettik. Örneğin, Girit’te 7.5 ve 8 üzerinde bir sarsıntı olursa tsunami dalgaları 1 saat sonra Antalya’yı vuruyor. 1.5 yahut 2 saat sonra Antakya ve Adana bölgesinde ulaşıyor. Tıpkı zelzele 1.5 saat sonra İzmir’i vuracak” diye konuştu.
Cumhuriyet
