24 Mart Dünya Tüberküloz Günü’ydü. Türk Toraks Derneği Merkez İdare Kurulu’ndan yapılan açıklamada, 2019 yılında dünyada 10 milyon kişi tüberküloz olduğunu, 1,4 milyon insanın bu nedenle öldüğünü anımsatarak “465 bin kişi ilaca dirençli tüberküloz basili ile enfekte olmuştur. 2000 yılından bugüne ise 63 milyon insanın tüberkülozdan ölmesi önlenmiştir” denildi.
1950’LERDE YAYGINDI
Tüberküloz salgınının 1950’lere dek Avrupa’da, Amerika’da ve Türkiye’de epey yaygın olduğu anımsatılan açıklamada “Salgın dünyada ve ülkemizde tesirli teşhis, tedavi, aşı ve denetim tedbirleri ile gerilemiştir. Günümüzde tüberküloz salgını Hindistan ve Endonezya başta olmak üzere en çok Asya ve Afrika ülkelerini etkilemektedir. Afrika’da AIDS, tüberküloz salgınını olumsuz tarafta etkilemektedir” sözlerine yer verildi.
BEKLENENDEN BERBAT OLDU
Koronavirüsün global verem savaşına tesiri beklenenden çok daha olduğu kaydedilen açıklamada, özetle şöyle denildi:
“Covid-19 salgını, 12 ayda, verem savaşında 12 yıllık ilerlemeyi ortadan kaldırmıştır. Covid-19 salgını, tüberküloz hastalarına ulaşmayı zorlaştırmış ve tedavi hizmetlerini aksatmıştır. Dünya genelinde tüberküloz teşhis ve tedavisinde yüzde 20 civarında düşüş meydana gelmiştir. Acil tedbirlere gereksinim olduğu ortadadır.
Stop TB İştiraki, 18 Mart tarihinde Cenevre’de değerli bilgiler paylaşmıştır, buna nazaran dünyadaki toplam tüberküloz olgularının yüzde 60’ını Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Myanmar, Pakistan, Filipinler, Güney Afrika, Tacikistan ve Ukrayna’daki tüberküloz hastaları oluşturmaktadır. 2020 yılında bu dokuz ülkede tüberküloz teşhis ve tedavisinde ortalama yüzde 23 (yüzde 14 ile yüzde 41 arası) azalma gösterilmiştir. Bu durum dünyayı verem savaşında 12 yıl evvelki teşhis ve tedavi seviyesine geriletmiştir. Hindistan ve Güney Afrika bilgileri dikkate alındığında, tüberküloz ile birlikte CovidD-19’a yakalanan hastaların 3 kat daha fazla öldükleri görülmüştür. Bu nedenle, yeni olgu ve temaslı muayenesinde hem tüberküloz hem de COVİD-19 testlerinin birlikte yapılması değerli gözükmektedir. Covid -19 hastalığı için bir yılda yılda çeşitli aşılar bulunmasına rağmen, tüberkülozun yüz yıl evvel bulunan tek aşısı vardır ve bu aşı da erişkinlerde gereğince tesirli değildir. Tedavi konusunda uzun müddettir yeni gelişme olmamış olup, ilaçlara direnç giderek artmaktadır.”
COVİD NEDENİYLE HASTANEYE GİTMEKTEN ÇEKİNİYORLAR
Ülkemizde kayıtlı tüberküloz hasta sayısının 2005 yılında 20 bin 535 olduğu, 2019 yılında 11 bin 401 olarak tespit edildiği anımsatılan açıklamada “Yıllar içinde nüfusun artmasına ve göç almamıza rağmen hasta sayısı düşmüş, toplam olgu suratı yüz binde 29,8’den 13,7’ye gerilemiştir. Covid-19 salgını, tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de tüberküloz denetimini olumsuz tarafta etkilemiştir. Verem Savaş Dispanserleri’nde yapılan muayene sayısı, muhafazaya alınan kişi sayısı, yapılan temaslı muayene sayısı ve bakteriyolojik inceleme sayıları yaklaşık yüzde 40 seviyesinde azalırken yeni kayıt edilen tüberkülozlu hasta sayısı yüzde 26 oranında azalmıştır. Ülkemizdeki 2020 yılı tüberküloz dataları şimdi açıklanmadığı için, Covid-19’un tüberküloz hastalığına tesirinin boyutlarını şimdi tam olarak bilinmemektedir. Covid-19 salgını nedeniyle, hastalar sıhhat kurumlarına ya geç başvurmakta ya da hiç başvurmamaktadırlar. Dünyada olduğu üzere ülkemizde de tüberkülozun COVID-19 salgını ile nasıl bir seyir izleyeceği konusunda bilimsel çalışmalara muhtaçlık vardır” değerlendirmesi yapıldı.
Cumhuriyet
