İstanbul barajlarının doluluk oranı bugün prestijiyle yüzde 29.43 düzeyinde. Alibeyköy Barajı’nda 24.21 düzeyindeki doluluk oranı, çekilen sularlar çok net formda gözükürken, tarihi su kemeri neredeyse tam uzunluk görünüyor.
Bilim Şurası üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, barajların yüzde 30’un altındaki doluluk oranı ve bunun insan sıhhatine tesirleri konusunda, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Şebeke suyuna verilecek olan suların analizlerinin tam olarak yapılası gerekiyor. Bu ister taban suyu olsun, isterse üst su olsun değişen hiçbir şey kelam konusu değil. Bunların tamamının fizikî, kimyasal ve biyolojik muayeneden geçirildikten sonra şebekeye verilmesi gerekiyor. Bu sırada başta klorlama ve filtreleme olmak üzere öbür mikro organizmalardan da arındırılması gerekiyor. Taban suyun şöyle bir riski elbette olabilir; suyun altına ağır hususlar çöker, partiküller çöker üzere gözükebilir. Ama burada aslında kıymetli olan denizlerde de misal durum geçerlidir; tabanda en altta ağır metaller kalır şayet suda varsa. Yani cıva, demir üzere ağır metaller en altta kalır. Bu sularda bu tip riskler kelam konusu olabilir. Bu nedenle mümkünse barajların dolu olması gerekir. Fakat tehlikeli düzey kelam konusu olmayana kadar baraj içindeki tüm sular kullanılabilirdir” dedi.
BERRAK OLMASI GEREKİR, PARTİKÜL İÇERMEMESİ GEREKİR
Prof. Dr. İlhan, “Fiziksel muayene, kimyasal ve biyolojik muayenenin yapılması şartıyla. Fizikî muayenede suyun berrak olup olmadığı, renginin olup olmadığı ki şeffaf olması, berrak olması gerekir, partikül içermemesi gerekir. Bunlara bakılır. Kimyasal muayenede bilhassa demir ve cıva başta olmak üzere bunların var olup olmadığına bakılır. Bunların muhakkak bir seviyenin üzerinde olmaması gerekir. Biyolojik muayenede ise hepimizin bildiği kanalizasyonla karışmış mı yahut başla bir şey olmuş mu? Buna nazaran bakılır. Buna nazaran de klorlama, filtreleme yaparak verilir. Burada kıymetli olan suyun aşikâr bir nitelikte ve kalitede olması. Suyun üst ya da orta kısmının aslında farkı yoktur. Lakin bu standartları geçen suyun şebekeye verilmesi gerekiyor” diye konuştu.
TABAN SUYUNDA ANİ YAĞIŞTA RİSK ARTIYOR
Prof. Dr. İlhan, suyun barajlardan şebekeye verilmeden evvel testlerden geçmesi gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Eğer yetkili makamlar tarafından, suyu sağlayan kurumlar bilhassa belediye tarafından bunun değerlendirmesi yapılıp pak raporu veriliyorsa kullanmanın bir sakıncası yok elbette. Fizikî, kimyasal ve biyolojik testlerden geçtiğinin raporu verildiyse. Ancak şöyle durumlarda risk alışılmış ki de artabiliyor. Örneğin çok taban su kaldı ve apansız yağmur yağdı. Daha çok çamurla karışık oldu. Bu sefer bu süreçler daha uzun sürdüğü için elbette risk artabiliyor. Barajlardaki suların ya da kullanıma verilen suların farklı istasyonlarda ölçümleri yapılıyor. Bu istasyonlardaki su kıymetine nazaran su şebekeye basılıyor. O yüzden öncesi yapılan denetimler gerçek bir halde yapılıyorsa, klorlaması yapılıyorsa bu suları kullanmanın bir sakıncası yok. Fazla klorun ziyanı elbette olabilir ancak burada yapılan klorlama direkt şahsa verilen klor tableti olmadığı için yahut kullanacağımız suya kendimiz klorlama yapmayacağımız için çok düşük seviyede şebekeye geleceğinden bireyler üzerinde bir olumsuz tesiri olmaz. Suyun resmen klorla dolması lazım ki yan tesirleri olsun. Şu an bu türlü bir durumun kelam konusu olduğunu düşünmüyorum.”
HEPATİT A, KOLERA SALGINI
Prof. Dr. İlhan, şöyle devam etti:
Cumhuriyet
