İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Türkiye Döngüsel İktisat Haftası kapsamında Maksatlar İçin İş Dünyası Platformu, DCube Döngüsel İktisat Kooperatifi ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği işbirliğiyle düzenlenen “Döngüsel Kentler ve Dayanıklılık” oturumuna katıldı. İklim krizi gerçeği ışığında kent ve döngüsel iktisat bağlantısının değerlendirildiği toplantıda konuşan Lider Soyer, İzmir’in güçlü iktisadını, kentin eşsiz tabiatını koruyarak büyütmenin temel önceliklerinden biri olduğunu belirterek “Bu nedenle 2020’de memleketler arası standartlarda iki stratejik rapor hazırladık. 2021 yılında İzmir Büyükşehir Meclisi’nde onaylanan bu raporlar Yeşil Kent Aksiyon Planı ile Sürdürülebilir Güç ve İklim Hareket Planı. Bu planlar, İzmir’in tabiata ahengi ve iklim kriziyle uğraşımız i çin yol haritamızı çiziyor. Her iki çalışmanın da birleşim noktası kent ile kır ortasındaki kontakları güçlendirmek ve buradan yola çıkarak dirençli, refahı yüksek ve tıpkı vakitte biyolojik çeşitliliğini koruyan döngüsel bir kent inşa etmek” dedi.

BEŞ YEŞİL KORİDOR

İzmir’in tabiat ve iklim kriziyle ilgili üzerinde çalıştığı dört uygulama alanı olduğunu vurgulayan Lider Soyer, “Bunların birincisi tabiatın kente nüfuz edebilmesi. Olağanda kentler etraflarını çevreleyen doğal ve kırsal alandan kopuk bir formda planlanıyor. Bu durum, kentin etrafındaki doğal bitki ve hayvan cinslerinin, suyun ve öbür doğal varlıkların kentin içine nüfuz etmesini engelliyor. Fakat İzmir’de biz bunun tam karşıtını yaparak tabiatın kente nüfuzuyla ilgili çok kapsamlı bir çalışma planı uyguluyoruz. Mesela ‘doğal yeşil’ projemiz ile İzmir’de artık kent içerisindeki yeşil alanlarda yabancı, ithal, egzotik bitki tipleri yerine, tümüyle Akdeniz’in ve İzmir bölgesinin doğal florasını kullanmaya başlıyoruz. Park ve bahçelerde doğal floranın ekilmesini sağlayarak bölgemizdeki doğal flora ve faunayı kentin içine çekiyor ve şehi r içerisindeki yeşil alanların da ekosistem fonksiyonu görmesini sağlıyoruz. 2021’den itibaren İzmir’de ekilen ağaç cinsleri peyderpey tümüyle doğal bitki çeşitlerine dönüştürülecek. Parklarımızı beş yeşil koridorla birbirine ve kenti çevreleyen kırsal alanlara bağlayarak tabiatın kente nüfuzunu daha da hızlandırıyoruz” halinde konuştu.

35 YAŞAYAN PARK

İkinci uygulama başlığının insanların tabiata nüfuzu olduğunu belirten Soyer kelamlarına şöyle devam etti: “Yani kentimizde yaşayan insanların kırsal alanlara doğal dengeyi bozmayacak, ziyan vermeyecek formda erişimini sağlamak. İzmir’in çeperinde 35 tane Yaşayan Park kurma çalışmalarımız bunun en değerli örneklerinden bir tanesi. Yaşayan parklarla ekosistemi koruyor, ziraî faaliyetler gerçekleştiriyor ve vatandaşlarımızın yeşil alan gereksinimini karşılıyoruz. İzmir’de tıpkı vakitte çok özgün bir yaklaşımla kırsal havza planlaması yapıyoruz. İmar planlarıyla kırsal alanda hangi faaliyete, ne halde müsaade verilebileceği ve turizm dahil ne kadar faaliyet yapılabileceği bahislerini bu kapsamda yürütüyoruz.”

İZMİRAS ROTALARI

Bu dört başlık altında yürütülen yüzlerce faaliyet birleştiğinde İzmir’in “döngüsel kent” yaklaşımının ortaya çıktığını vurgulayan Soyer, “Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin tamamına İzmir Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planımızda yer verdik. Bu kapsamda 2019’da Türkiye’de 31 kentin üyesi olduğu ve sekretaryasını bizim yürüttüğümüz Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Ağı’nı kurduk. İzmir’in sürdürülebilir kalkınma temelli yönetilebilmesi gayesiyle belediyeler, özel bölüm, üniversiteler, STK’lar, bölgesel-ulusal ve memleketler arası kurumların iştirakiyle kent ittifakını oluşturduk. Bu etkinliklere mesken sahipliği yapan D-Cube ve UNDP’nin yanı sıra UCLG ve ICLEI üzere milletlerarası kuruluşlar ile tahlil paydaşlığı geliştirdik. İzmir Sürd ürülebilir Kentsel Gelişim Ağı, Türkiye’de daha evvel hiçbir kentte hazırlanmamış İstekli Lokal Gözden Geçirme Raporu’nu (Voluntary Local Reviews – VLR) hazırlamaya başladı. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin uygulanmasında lokal idarelerin planladığı, başardığı ve üzerine odaklandığı siyasetlerin ve rollerinin çerçevesini oluşturan ve şu ana kadar dünya üzerinde yalnızca 51 kentin tamamladığı bu raporu, bu yıl içerisinde tamamlayacağız” halinde konuştu.

Sürdürülebilir kalkınma amaçlarının bir rota belirlemeyi mümkün kıldığını belirten Soyer kelamlarını şöyle tamamladı: “Sürdürülebilir Kentler Ağı’nın tüm üyeleri bu doğrultuda stratejik planlarını yapıyor. Bu noktada özgün tahliller üretmek için ilham alınacak uygulama örneklerinin paylaşılması değerli. Kentler ortası dayanışma, sivil toplum ve üniversiteler ortası dayanışma yeniden bu noktada öne çıkıyor.”

Türk Tesisat Mühendisleri Derneği Lideri Dr. Kemal Gani Bayraktar moderatörlüğünde yapılan toplantıda konuşan Milletlerarası Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) Döngüsel Büyüme Ünite Lideri Burcu Tuncer ise “ICLEI üyesi kentler döngüsel iktisatla ilgili yol haritalarını çizdiler. Döngüsel iktisat karbon nötr uygulamaların başlatılması, biyoçeşitliliğin korunması, sosyo ekonomik gelişim ve döngüsel tedarikte dayanıklılığın artırılması üzere fırsatlar ortaya çıkartıyor. En temelde elbette kaynakların verimli kullanması var” dedi.

Delft Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Aksel Ersoy ise döngüsel iktisadın israfı en aza indirmeyi amaçlayan, mevcut kaynakların en verimli formda kullanılmasını öne çıkartan bir kavram olduğuna değinerek şunları söyledi: “Bu kavram, kentlerde karşılaştığımız problemleri tabiata bakarak çözümlemeye çalıştığımız bir paradigmayı anlatıyor. Bu kavram bize birebir vakitte kentlerin kendi başlarına anlaşılamayacağını, ekolojik, teknolojik ve toplumsal sistemler üzere çeşitli alt sistemlerin olduğunu ve bunlara bakmak gerektiğini söylüyor.”

Heerde Belediye Lider Yardımcısı Yasemin Cegerek ise Hollanda’daki döngüsel iktisat siyasetlerinden kelam ederek “Dünya nüfusu 7 milyardan 10 milyara yükseliyor. Bu daha fazla tüketim ve üretim demek. Bu nedenle döngüsel iktisadın temel devlet siyaseti olarak öne çıkması gerekiyor. Yalnızca Etraf Bakanlığı değil tüm bakanlıklar bu programı benimsemeli. Tıpkı vakitte bu bahiste kamunun, özel kesimin, sivil toplumun birlikte çalışması gerekiyor. Mahallî idarelerin bilgilendirme çalışmaları da yapması lazım” biçiminde konuştu.

Cumhuriyet