Sentry-II isimli program, uzay ajansının yakın Dünya asteroitlerini daha iyi değerlendirmesini sağlayacak. Bugüne kadar bu asteroitlerin yaklaşık 28 bini tespit edildi ancak her yıl yaklaşık 3 bin tane daha keşfediliyor.
NASA, birden fazla asteroidin gezegeni tehdit etmediğini lakin “gelecekte birinin Dünya’ya çarpma ihtimalinin büsbütün göz gerisi edilemeyeceğini” söylüyor.
NASA’nın Jet İtki Labaratuvarı’nda (JPL) çalışırken Sentry-II’nin geliştirilmesine öncülük eden Javier Roa Vicens, “Sentry’nin birinci versiyonu, neredeyse 20 yıldır faaliyette olan çok yetenekli bir sistemdi” dedi.
Çok ustalıkla bir matematiğe dayanıyordu: Bir saatten kısa müddette, yeni keşfedilen bir asteroidin gelecek 100 yıl içindeki çarpma mümkünlüğünü muteber bir biçimde tespit edebilirdiniz, bu inanılmaz bir başarıydı.
Sentry-II, bu yetenekler üzerine konseyi ve NASA’nın çarpma ihtimali 10 milyonda bir olan asteroitlerin tüm potansiyel tesirlerini değerlendirmesine imkan tanıyor.
Birinci Sentry, kütle çekim kuvvetlerini ve bunların bir asteroidin yörüngesini nasıl etkileyeceğini takip edebiliyordu. Lakin örneğin, Güneş’in ısısının neden olduğu, asteroidin bir tarafını ısıtan ve soğudukça küçük ölçüde bir itişe sebebiyet veren, Yarkovsky tesiri diye bilinen termal kuvvetler üzere öteki faktörleri hesaba katamıyordu.
JPL’de navigasyon mühendisi olan ve tekrar Sentry-II’nin geliştirilmesinde rol oynayan Davide Farnocchia, “Sentry’nin Yarkovsky tesiriyle otomatikman başa çıkamaması bir kısıtlamaydı” diye konuştu.
Apophis, Bennu ya da 1950 DA asteroitleri üzere özel bir durumla her karşılaştığımızda karmaşık ve vakit alan manuel tahlilleri yapmak zorundaydık. Sentry-II sayesinde artık bunu yapmak zorunda değiliz.
Birinci Sentry’nin kısıtlamaları, bir asteroidin en mümkün yörüngesine dair varsayımlarda bulunacağı manasına geliyordu. Bu varsayımlar, asteroidin gerçek yörüngesinden farklı olabiliyordu. Lakin Sentry-II, evvelki versiyon üzere varsayımlara mecbur kalmadan uzaydaki binlerce rastgele gayesi modelleyebiliyor.
Farnocchia bu sürecin samanlıkta iğne aramaya benzediğini söylüyor. İğneler muhtemel çarpışma senaryolarını ve samanlık da en muhtemel yörüngeleri simgeliyor. Sentry iğneleri aramak için samanlığı binlerce kere karıştırırken, Sentry-II ise iğnenin nerede olduğunu tespit etmek için rastgele binlerce minik mıknatısı samanlığın üzerine fırlatıyor.
JPL’den bilim insanı Steve Chesley, “Sentry-II, çok çeşitli senaryolar ortasından ufacık çarpma olasılıklarını bulma konusunda şahane bir ilerleme” dedi.
Gelecekte bir asteroid çarpmasının sonuçları çok önemli olduğunda, bilgilerde gizlenen en ufak çarpma riskini bile tespit etmek işe yarayacak.
Kaynak: Independent Türkçe
Cumhuriyet
