BBCÖrnekler kanalizasyon ağının zahir noktalarından yahut artırma tesislerinden alınıyor

Birleşik Krallık’taki Ekoloji ve Hidroloji Merkezi’nden bilim kişileri, lağımdaki koronavirüs nispetini tespit edebilecek standart bir test üzerinde çalışıyor.

Dr. Andrew Singer “Ne kadar erken bir ihtar fark ederseniz o kadar erken harekete geçebilirsiniz” diyor ve ekliyor:

“Böylece bu buhran sırasında hayatlarımız daha çekilir bir hale gelebilir.”

Salgının kanalizasyon haritası

Newcastle, Bangor ve Edinburgh üniversitelerinden bir küme bilim kişisi, mahallî kanalizasyon yönetimleriyle işbirliği içinde, arıtma tesislerine gelen lağım suları arıtılmadan evvel örnekler topluyor.

Salgının kanalizasyondan öngörülmesinin birinci aşaması bu.

BBCArıtma tesisleri koronavirüsle savaşta kritik bir kıymete kavuşabilir

Covid-19 salgınının başında, bilim kişileri hastaların dışkılarında da virüs bulunduğunu tespit etti.

Bunun akabinde “lağım epidemiyolojisi” bilirkişilerin ilgisini çekmeye başladı.

Dr. Singer “Salgının hangi ortamda gerçekleşmekte olduğunu testlerden evvel bu biçimde fark edebilirsek sıhhat vazifelileri salgının yayılmasını erkenden önleyebilir” diyor ve ekliyor:

“Ağımızda bu işin altından kalkabilecek altı laboratuvar var, yakında memleket umumunda lağım izleme tatbikine geçilebilir.”

Eksperler atık suda virüs olup olmadığını tespit edecek test kitlerine sahip. Gelgelelim artık, ne kadar virüs bulunduğunu ve ölçüdeki artış-azalışları tespit edebilecek bir kit üzerine çalışıyorlar.

Emelleri bunun kanalizasyon şebekesi boyunca yaygın ve nizamlı bir biçimde ölçülmesi.

Testin geliştirilmesinde konum alan Newcastle Üniversitesi’nden Prof. David Graham, “Artık lağım suyundaki virüs ölçüsünü tespit edebiliyoruz” diyor.

BBCKoronavirüs atık suda genetik bir iz bırakıyor

Graham, örneğin alındığı noktada kaç kişinin yaşadığı bilindiği için, nahiyede koronavirüs taşıyıcısı olan bireylerin sayısını da varsayım edebileceklerini belirtiyor.

Mevcut kurallarda bir kişinin koronavirüs taşıyıp taşımadığının tespit edilmesinin 7-10 gün sürdüğünü belirten Prof. Graham, “Biz ise örneği aldıktan bir gün sonrada yerde kişi başına ne kadar koronavirüs düşüyor bunu ortaya çıkarabiliyoruz. Arada en az bir haftalık avantaj oluşuyor” diyor.

BBCAtık sularda virüs ölçümünü etkileyebilecek gayrı unsurların varlığı, bilim kişilerini zorluyor

Bilim kişileri bu ölçümleri Covid-19 erken ihtar sistemi olarak memleket umumuna yaymadan evvel ince ayrıntıların üzerinde daha fazla çalışmak istiyor.

Daha evvel aralarında İspanya’nın da bulunduğu çok sayıda devlet kanalizasyon sistemini incelemeye başlamış, lakin kimileri sıkıntılarla karşılaşmıştı.

Barcelona’daki testlerde Mart 2019’da kentte koronavirüs olduğu tespit edilmiş, akabinde bunun bir laboratuvardaki ölçümlerde gerçekleşen bir kazadan kaynaklanan bir kusurlu ölçüm olduğu açıklanmıştı.

Ölçümlerdeki doğruluk nispetini artırılması için aşılması gereken birtakım sıkıntılar var: Virüsün suda çözülme eğilimi ve sair kirleticilerin ölçüme tesiri.

Akabinde da devlet umumunda kaç noktada ölçüm yapılması gerektiğinin tespit edilmesi gerekiyor.

Dr. Singer içinde bulundukları durumu “Bunu yapmamız gerektiği çok net gelgelelim daha evvel hiçbir salgın sırasında yapılmamış bir şeyi yapmaya çalışıyoruz” diyor.

• ‘Klozet kapağı açıkken sifon çekmek hastalık bulaştırabilir’
• Koronavirüs ve mimari: Açık ofis devri bitti mi?
• Salgın marazlar tarihi mütehassısı Prof. Snowden: Koronavirüs sonrası daha kişisi ve dirençli bir topluluk yaratabiliriz
• SARS, MERS ve Ebola’dan sonra koronavirüs: Neden salgın hastalık sayısı artıyor?
• Dicle’nin de aralarında olduğu yüzlerce nehirde antibiyotik kirliliği ‘tehlike hududunun üzerinde’

Cumhuriyet