Gergin bir seçim oldu nitekim. Joe Biden kazanırsa şayet, dış siyasette olacak en büyük değişiklik NATO’yla bağların daha güçlendirilmesi, Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) faal hale getirilmesi, Avrupa Birliği ile ilgilerin düzeltilmesi nihayet İran’la yapılan fakat Trump’ın iptal ettiği muahedeye tekrar dönülmesi olacak. Fakat bu, ABD “iç düzeni”nin Trump sonrası “düzeleceği” manasına gelmiyor.
Ülkenin silaha düşkün, yabancıya tahammülsüz bölümleri nüfusun yüzde 30’unu oluşturuyor. Trump, birinci periyodu boyunca bunları harekete geçiren yürek verici bir siyaset izledi. Kendisinden sonra kim gelirse gelsin bu hareketlilik ortadan kalkacak değil.
Sağcı hiçbir ABD lideri “beyaz olmanın öneminin” altını Trump kadar çizmedi. Beyaz olmak Trump’ın siyasi olarak kullandığı araçlardan biriydi. Kendisinden sonra gelecek sağcı liderlere bu hususta kullanacakları bir alan bırakmış oldu. Artık hiçbir sağcı lider, hele oy getirdiğini gördüğü ırkçı hücumlar yapmaktan çekinmeyecek, Hispanikleri, Asyalıları, Müslümanları gaye alabilecek. Zira yüzde 30 ile ona eklemlenecek olan “yüzer oylar”ın ülkede seçim kazandırdığını görmüş oldular.
‘BELİRLEYİCİ KAOS’
Artık ABD toplumsal ömründe “kaos” belirleyici bir kavram olacak. Zira Trump sonrası sağcı ABD liderleri toplumu bir ortada tutma münasebeti olarak kaosa işaret edecekler daima. Trump bunun en berbat örneğini vermişti, işine de yaramıştı bu. Siyah ABD vatandaşlarının katledilmesine yönelik öfkeleri “düzen bozuculuğa” dönüştürmede ustalıkla taktikler geliştirdi. Bundan sonraki her gibisi çıkış “toplumsal bir itiraz” olarak değil, “düzen bozucu kaos” olarak nitelendirilecek.
Toplumsal zenginlikten hisse alamayanlara, bunun suçlusunun seçkinler/ zenginler olmadığını, kendisine oy veren fakirlerin gözünün içine baka baka söyleyen bir lider oldu Trump. Bunu kendisinden sonraki sağcı liderler da artık rahatlıkla lisana getirebilecek. Trump’ın dayandığı seçmen profili endüstriciler, orta halli emekliler, küçük işletme sahipleri, hatta orta sınıf siyahlardandı.
Tüm bunlara kendi refahlarının tehlikede olduğunu, bu tehlikenin yabancılara, azınlıklara verilen imtiyazlar ile ABD dışında yapılan (çoğu askeri) harcamalardan kaynaklandığını söyledi. Trump, bu seçimleri kaybetse bile daha sonraki muhtemel sağcı liderler Trump’ın bu yönelimine sahip çıkmaya devam edecek. Trump’ın birinci periyodu boyunca ırkçı örgütler daha da görünür oldu.
Prouds Boys’lar açık açık silahları ile şov yaptılar, ırkçı örgüt Ku Klux Klan paravan yapılarla da “siyaset” yapabildi evvelkinden daha fazla. Buna karşın Trump kaybederse şayet, bu, “refahlarının eksilmesinin” nedenlerinin fakirler, yabancılar olduğuna inandırdığı orta sınıfın, Trump’tan bu tespitlere karşın, tahlilde pasif kaldığı için dayanağını çektiği manasına gelir.
Bu kesitlerin apansızın “demokrat”a dönüştükleri manasına değil. Yani, diyelim ki Biden kazandı, iç siyasette Trump’ın tahribatlarını gidermede başarısız olacağı kesin üzere. Trump’ın adeta “görünmez” yardımcıları var; vakitsiz bir vefat işine geldi örneğin, liberal Ruth Bader Ginsburg’un beklenmedik mevti üzerine Yüksek Mahkeme’ye son derece muhafazakâr Amy Coney Barrett’i atayarak, Biden’ın kimi Trump periyodu uygulamalarının iptali için müracaat yapması halinde olumlu sonuç almasının önüne geçmiş oldu.
Trump kazanırsa ne olur? İç siyasette “kaos” teorisine daha da sıkı sarılarak bir dört yıl daha yöneteceği ABD’yi “geleneksel muhafazakâr” çizgiden “aşırı muhafazakâr”, giderek çok sağcı bir yörüngeye oturtur. Bunun için elinde Çin’le ticaret, Rusya’yla coğrafyalarda aktiflik savaşları ile Avrupa kıtasından ABD lehine siyasi olarak kopuş stratejisi üzere şahane münasebetleri var.
Cumhuriyet
