Lisan Derneği Sözlüğünde “tanzim” sözcüğü için “Düzeltme, düzenleme, nizam verme, yoluna koyma, ayarlama” karşılığı yer alıyor.
Sözlüklerin özelliğidir, sözcüğün cümle içinde örnek kullanımına yer verilir. Biz de “tanzim” sözcüğünün cümle içindeki kullanımını Sait Faik’ten bir alıntıyla örnekleyelim:
“…insanlar rızklarını çıkarabilmek için yırtınıyorlar, çırpınıyorlardı. Tekrar de günden güne daha çok çalışmaları, daha çok didinmeleri lazım geliyordu. Üstten bunu tanzim eden hiçbir kuvvet yoktu…” (Tüneldeki Çocuk/ Ayağıma Dolaşan Röportaj Öyküsü)
Lisan Derneği Sözlüğünde “telafi” sözcüğü için de “Kötü bir etkiyi yahut sonucu bir öteki tesir ile yok etme, karşılama, yerine koyma” deniliyor. “Telafi” sözcüğün cümle içinde kullanımına dair bir örnek; Mustafa Kemal Atatürk’ten bir cümle:
“…Bize özgürlük hareketimizi, özgürlük niyetimizi, özgürlük faaliyetlerimizi bahşeden ulusal irademiz sayesinde kusurlarımızı, noksanlarımızı, ziyanlarımızı, mahrumiyetlerimizi az vakitte telafi etmeyi başaracağımıza eminim.” (Afyonkarahisar Gençleriyle Konuşma/ 23 Mart 1923)
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu olarak ben, hoş ülkemizin geleceğine üstte kelamlık karşılıklarını verdiğim “tanzim ve telafi” sözcüklerinin manaları çerçevesinde bakıyorum. Tanzim ve telafi sözcüklerinin taşıdığı manaları dikkate alarak şunları söylüyorum:
1) Milyonlarca vatandaşımız rızklarını çıkarabilmek için çırpınıyor. Ve gün geçtikçe yoksulluk ve işsizlik büyüyor. İktidar sahiplerinin işsizliği ve yoksulluğu tanzim edecek yani düzeltecek bir iradesi bulunmuyor. Bilakis, ömrün neredeyse her alanında uyguladıkları nepotizm, kayırmacılık, rantçılık, israf ve yolsuzluk kendileri için şuurlu bir tercihe dönüşmüş durumda. Liyakatsizliğin ve kibrin esiri olmuş mevcut siyasi iktidar, Türkiye’yi uçuruma sürüklüyor.
2) Hal böyleyken umutsuz değiliz. Zira hâkimiyetin kayıtsız kuralsız sahibi olan milletimizin özgür iradesine güveniyoruz. Dostlarımızla birlikte iktidara gelecek ve mevcut bozuk tertibi tanzim edeceğiz, düzelteceğiz. Bu bozuk sistemin verdiği tüm ziyanları geriye dönük olarak, dostlarımızla birlikte telafi edeceğiz; kaybettiklerinizi yerine koyacağız.
Sevgili Gençler,
Bu bağlamda “tanzim ve telafi” gayemizi, gençlerimizin haklı beklentilerine yapacağım kimi atıflarla açıklamak istiyorum.
İŞSİZLİĞİ YENECEĞİZ
Ülkemizin en değerli sıkıntılarını sıralarken, işsizlik, ekonomik eşitsizlik, adaletsizlik ve eğitimden kelam ettiğinizi biliyorum. Ülkeyi yönetenlerin öncelikli misyonları ortasında ise ayrım yapmaksızın herkese iş bulmak, aş sağlamak; istihdam artırıcı ve gelir dağılımı eşitsizliğini giderici iktisat siyasetlerini yaşama geçirmek olmalıdır. Bizim iktidarımızda o denli de olacak.
Lakin mevcut siyasi iktidarın uygulamaya koyduğu iktisat siyasetleri işsizler ordusunu gün be gün büyütüyor. İşsizler ordusunu büyüten siyasi iktidar, yandaşlarını daha varlıklı kılmanın uğraşı içinde. Milyonlarca genç arkadaşınız, kendisiyle birlikte ailesinin de beş yıl öncesine nazaran daha berbat koşullarda yaşadığını tabir ediyor. Ayrıyeten bu durumun daha kötüleşmesinden korkuyor. Korkmayın, kaygılarınıza neden olan tüm problemleri daima birlikte yok edeceğiz.
Kamu kaynaklarını verimli kullanacağız, israfa ve yolsuzluğa son vereceğiz. Verimli yatırımlar yapacak, Türkiye’nin dört bir yanına fabrikalar kuracağız. Yerli ve yabancı yatırımcının önündeki tüm mahzurları kaldıracağız. Gençlerin gerçeği işsizlik değil, istihdam ve üretim olacak.
KAMUDA İKİNCİ MAAŞA MÜSAADE YOK
Kamuda herkesin tek bir vazifesi olacak. Birden fazla yerden maaş alma, huzur hakkı alma, kâr hissesi alma uygulamalarına son vereceğiz. İsrafa son verecek, yolsuzluğu yok edeceğiz. Yapısal ıslahatları vakit geçirmeksizin yaşama geçirerek, yerli ve yabancı yatırımcıların katma bedeli yüksek eser üretmelerine imkan sağlayacağız. Adaletli bir vergi siyasetini yaşama geçireceğiz.
BEŞLİ ÇETE İÇİN DEĞİL, SİZİN İÇİN HARCAYACAĞIZ
Tüm bunların olması için de kamu kaynaklarının nerelere harcandığının hesabını sorabileceğiniz bir hukuk devletini inşa edeceğiz. Halkın parasını beşli çeteye peşkeş çekmek yerine, sizin için, aileleriniz için harcayacağız. Kamu ziyanı yaratan projelere son verecek, bu projeleri maliyet artı makul kâr üzerinden kamulaştıracağız.
Kullanmadığınız yollar ve köprüler için bir avuç yandaş müteahhite ödeme yapmak yerine, o parayla siz gençlere yeni iş aramaya koyulduğunuzda hayata atılma dayanağı vereceğiz. Kendi işinizi kendiniz kuracak, kendi istihdamınızı, özgürce siz yaratacaksınız. Ülkemizin zenginliğini vatandaşlarıyla eşit olarak paylaşan bir iktidar kuracağız; “yandaşlık” kavramını tarihin çöp sepetine atacağız. Yalnızca adliyede değil, hayatın her alanında adaleti sağlayacağız.
Kamu idarede ve toplumsal sistemde liyakat sistemini hâkim kılacağız. Kamu hizmetlerinde partizanlığa son vereceğiz. Öncelikle, eğitim, sıhhat, toplumsal hizmetler ve güvenlik alanında OECD’de öncü ülkeler düzeyinde istihdam sağlayacağız.
HER MESKENDE EN AZ BİR SİGORTALI OLACAK
“Aile Takviyeleri Sigortası (ADS)” programımızla güçlü toplumsal devleti inşa edeceğiz. Muhtaçlık sahibi gençlerin istihdam garantisini ADS ile yaratacağız. Her meskende en az bir sigortalı olacak, hiçbir konut garantisiz bırakılmayacak. Organize sanayi bölgelerinde Ulusal Eğitim Bakanlığı ve iş dünyasının iştiraki ile istihdam teminatlı “teknoloji liseleri” kuracağız, garantili işler yaratacağız.
Tarımı, endüstriyi ve teknolojiyi Türkiye coğrafyasının her köşesine yayacak çiftçi dayanaklarını, kamu altyapı yatırımlarını gerçekleştirerek toprağımızın randımanını artıracağız. Her köye bir veteriner ve bir ziraat mühendisi atayacağız, tarımı ve köylerimizi ayağa kaldıracağız.
ÖĞRETMEN AÇIĞINI KAPATACAĞIZ
Türkiye iktisadını bir avuç rantiyeciye teslim etmeyecek, üretimle kalkınacağız. Her biriniz ülkemiz coğrafyasının cennet köşelerinden hangisinde yaşamak isterseniz onu seçecek, istihdam imkânlarına erişeceksiniz. Sayıştay raporunda tespit edilen 138 bin öğretmen açığını kapatacağız. Öğretmenleri öğrencileriyle sınıflarda buluşturacağız. İktidarımızda kamudaki engelli istihdam kotalarını dolduracağız. Özel bölümün “cezasını öde, kurtul” anlayışını değiştireceğiz. Herkes çalışacak.
EĞİTİMDE VE İSTİHDAMDA FIRSAT EŞİTLİĞİ
Kreşten üniversiteye eğitimde ve istihdamda fırsat eşitliğini sağlayacağız. Bilhassa eğitim ve sıhhat alanlarında kontratlı ve fiyatlı istihdam uygulamalarına son verilecek. Dünya değişiyor; dijitalleşme, otomasyon, iklim değişikliğiyle uğraş kapsamında dünyada üretim biçimleri ve dünya ticareti yine şekilleniyor. Siz gençleri kimseden geride bırakmayacağız. Değişen dünya tertibinde hakça kazanacağınız iyi işlerde çalışabilmeniz için gereken “yetenek inşası”nı kesinlikle gerçekleştireceğiz.
AİLENİZLE BİRLİKTE SINIF ATLAYACAKSINIZ
Alacağınız eğitim yalnızca sizin değil, ailenizin de sınıf atlamasının yolu olacak. İktidarın bozduğu “sosyal asansörü” yine işler hale getireceğiz. Anadolu’nun en ücra köşesindeki bir genç de İstanbul’un en fakir ilçesindeki bir genç de fikri ve inancı ne olursa olsun, ailesinin geliri ne olursa olsun, alacağı eşit eğitimle birlikte bu ülkenin valisi, savcısı, öğretmeni, mühendisi, polisi, sinemacısı, imamı, ziraatçısı, alın teriyle hak ettiği fiyatı ziyadesiyle alan çalışanı olabileceğini bilecek. Bilhassa büyük kentlerin çeperlerine sıkışmış gençlerimize, meslek sahibi olmalarına yönelik olumlu ayrımcılık uygulayacağız. Mahallelerini toplumsal dayanışmanın en hoş örneklerinin yaşandığı birer vahaya dönüştüreceğiz.
Fizikî sıhhatiniz kadar ruh sıhhatinizin da korunması için gerekli tüm imkânları sağlayacağız. Uyuşturucu başta olmak üzere bağımlılığın pençesindeki tüm gençlerimizi, -elbette fiyatsız ve katiyetle yüksek nitelikli- tedavi/ rehabilitasyon imkanına kavuşturacağız.
BİRİNCİ ARABASINI ÖTV’SİZ ALACAKSINIZ
Sevgili Gençler,
Aşikâr kurallara bağlı olmak şartıyla, iş ömrüne katılan gençlerimiz alacakları birinci arabalarında özel tüketim vergisi ödemeyecek. Gençlerden tek beklentimiz trafik kural ve işaretlerine harfiyen uymaları olacak.
OYUN KONSOLLARINDA SIFIR KDV
İnternet tabanlı oyunlar yalnızca sizin hoşça vakit geçirmenizin değil, yaratıcılığınızın ve dünya gençleriyle bilgisayarlarınız aracılığıyla buluşmanızın da bir yolu. Lakin bir oyun konsolu aldığınızda, Türkiye’ye giriş fiyatı kadar vergi ödüyorsunuz. Neredeyse bir oyun konsolunu aldığınızda bir konsol da devlete almış oluyorsunuz. Oyun bilgisayarlarında, tabletlerde de emsal bir durum var. Bir öbür sorun da yazıcı mürekkeplerinde. Ödev yapıyorsunuz, tez yazıyorsunuz, proje hazırlıyorsunuz; en değerli masraf kaleminiz yazıcı mürekkebi. Yaptığınız akademik çalışmanın yazıcıdan çıktısını almak bile sizin için ağır bir maddi yüke dönüşmüş durumda. Merak etmeyin, oyun konsolu dahil tüm bilgisayar ve sarf materyallerinde vergiyi sıfırlayacağız.
SPORA VE SANATA ÖZEL TAKVİYE
E-spor’u da unutmadım; Elektronik Sporlar Federasyonu’nun idaresi sizde olacak; problemleri siz belirleyecek, tahlilleri birlikte yaşama geçireceğiz. Yalnızca E-spor mu? Hayır! Bilhassa lisanslı sportmen sayımızı tüm branşlarda birinci etapta iki katına çıkaracağız. İki katına çıkaracağız, diye de göstermelik lisans dağıtmayacağız. Spor ve sanat atölyesi yatırımlarına verilen teşvik ve dayanakları artıracağız. Atatürk’ün “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir” kelamı doğrultusunda, gençlerimizin hoş sanatların tüm alanlarıyla özgürce buluşmalarını da sağlayacağız.
UCUZ, SÜRATLİ VE SANSÜRSÜZ İNTERNET
Toplumsal medya dahil ömrün her alanında niyetlerinizi özgürce tabir edeceksiniz. Tüm meydanlar ve tüm mecralar size açık olacak. Twitter, Instagram, TikTok, Twitch ve gibisi tüm platformlar, yaratıcılığınızı ve niyetlerinizi özgürce söz edeceğiniz alanlar olacak.
Dünyaya özgürce bağlanacak ve dünya girişimcileri ortasındaki yerinizi alacaksınız. Ucuz, süratli, sansürsüz internete kavuşacaksınız. Size kelamım söz; fiber internet altyapısını en kısa müddette OECD ülkeleri ortasında öncü düzeye çıkaracağız. Ülkemizi demokratik refah toplumu amacına ulaştıracağız.
TALEP EDEN HER ÖĞRENCİYE YURT
Tüm üniversite öğrencilerimizin yurt/ barınma sıkıntısını bir yıl içinde çözeceğiz. Talep eden tüm öğrencilerimiz yurtta kalabilecek. Vakıf üniversitelerinin de kendi yurtlarını inşa etmeleri konusunda destekleyici siyasetleri uygulamaya koyacağız. Yalnızca yurt sorunu değil elbette; tüm üniversitelerimizin bilimsel araştırmaları destekleyici niteliğe sahip kütüphanelerle donatılmasını sağlayacağız. Laboratuvarlar ile üniversitelerin internet altyapısı memleketler arası seviyeye yükseltilecek.
ÖZGÜRCE HESAP SORACAKSINIZ
Siyaset kurumunu ve bu kurumun aktörlerinden özgürce hesap soracaksınız. Zulmü yok edeceğiz, zulmedenlerden olmayacağız. Zulüm nereden gelirse gelsin, susmayacağız; dilsiz şeytan olmayacağız. Örgütlenme hakkınızın önündeki tüm pürüzleri elbirliğiyle kaldıracağız. Toplumsal cinsiyet eşitliği şuurunu tüm gençlerimize aşılayacağız.
NASIL İSTİYORSANIZ O DENLİ YAŞAYACAKSINIZ
Yeni bir anayasa ile güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçeceğiz. Yeni anayasa ve güçlendirilmiş parlamenter sistemin en büyük garantisi de sizler olacaksınız. Hiç kimse hayat üslubunuza, kıyafetinize, niyetlerinize ve söylediklerinize karışmayacak. Büyük bir çoğunluğunuzun “Kişi nasıl istiyorsa o denli yaşamakta özgürdür” cümlesine takviye verdiğinizi biliyorum. Birebir niyetteyiz. Kimseyi ötekileştirmeyeceğiz lakin hiç kimseyi. Dindar, ülkücü, muhafazakâr, mütedeyyin, solcu, toplumsal demokrat, liberal, çevreci, milliyetçi; Y yahut Z jenerasyonu, apolitik ya da değil, bir genç kendini nasıl nitelendiriyorsa, kendisini nitelendirdiği üzere kabul edeceğiz. Çoğulculuk ve özgürlük tüm gençlerimizi kuşatan bir şemsiye olacak.
PASAPORTLARINIZI FİYATSIZ ALACAKSINIZ
Hiç merak etmeyin; hakça bölüşüp adil bir formda paylaştıkça, ülkemiz katma bedeli yüksek eserlerin üretim merkezi epeyce, paramızın bedeli artacak. Paramızın kıymetlenmesi sizin yurtdışı seyahatlerinizde çok daha rahat davranmanızı sağlayacak. Pasaportlarınızı bir öteki ülkede yaşamak umudu için değil, dünyayı gezmek için elinize alacaksınız.
Pasaportlarınızın üzerinde akademik araştırmalarda bulunmak için, dünyanın en ücra köşelerindeki hayatları, kültürleri, ekonomik gelişmeleri tanımak, deneyimlemek için kullanacaksınız. Ülkemizden göçmenin değil, ülkemize görgünüzü, bilginizi artırarak, ufkunuzu genişleterek dönmenin düşünü kuracaksınız; pasaportlarınız özgürlüğünüzün sembollerinden biri olacak. Hiçbiriniz yurdumuz dışında bir ülkede yaşama muhtaçlığı duymayacak.
Ve tüm gençlerimizden pasaport için tek bir kuruş dahi alınmayacak.
Sevgili Gençler,
Üstte sizinle paylaştığım başlıklar, dostlarımızla birlikte iktidara geldiğimizde başlatacağımız tanzim sürecinin kimi örnekleri. Unuttuklarım, düşünemediklerim olabilir fakat merak etmeyin… Bu adımları birlikte çoğaltacağız. Siz lisana getireceksiniz, birlikte yerine getireceğiz. Pekala, yalnızca tanzim mi, edeceğiz? Bozuk tertibin tüm berbat sonuçlarını telafi de edeceğiz. Örneğin:
KAYBETTİKLERİNİZİ YERİNE KOYACAĞIZ
Uzun yıllar boyunca size kaybettirilenleri yerine koyacağız. Örneğin, tahsil ve katkı kredilerinin geri ödemelerini, siz iş sahibi olduktan sonra başlatacağız. TÜİK’in belirlediği yoksulluk sonunun altında maaş alan gençlerimiz de tahsil ve katkı kredilerinin geri ödemelerinden muaf olacak. Yoksulluk hududunun üstünde maaş almaya başlamaları halinde, geri ödemelerine faiz uygulamaksınız başlayacaklar.
KİMSE İŞİNDEN OLMAYACAK
Kamu istihdamının kesimi olmuş gençlerimiz, işlerini yapmaya devam edecek. Lakin geçmiş devirlere ilişkin kamu işçisi alımlarında bilhassa kelamlı mülakat notları nedeniyle elendiğini düşünen tüm gençlerimiz için, geçmişe dönük olarak bir “telafi” taraması yapılacak. Ayrımcılığa, kayırmacılığa maruz kaldığı belirlenen gençlerimize, talep etmeleri halinde kamu alınmalarında öncelik tanınacak.
KELAMLI MÜLAKATLAR KALDIRILACAK
Ve kamuda işe alımlarda kelamlı mülakatlar kaldırılacak. Kamu ve özel dal istihdamında “düzenli çalışma saati, nizamlı maaş ve sistemli tatil hakkı” ödün verilmez haklar olacak. Hatalı olduklarına dair yargı kararı bulunmayan KHK’lilerin mesleklerine dönüşlerini sağlayacağız. Cumhurbaşkanına hakaret kabahati gerekçesiyle haklarında karar tesis edilen tüm vatandaşlarımız için, geriye dönük olarak telafi süreci başlatacağız. Öbür vatandaşlarımızla birlikte, gençlerimize kesilen ve tahsil edilen pandemi cezalarını faiziyle birlikte geri ödeyeceğiz.
Özetle: Ben size özgürlük vaat ediyorum! Ve Hoş Bir Gelecek!
YAPACAKLARIMIZDAN ÖRNEKLER
- Özgürlüklerin önündeki tüm mahzurlar kalkacak.
- Tek bir gencimizi dahi ötekileştirmeyeceğiz.
- Twitter, Instagram, TikTok ve Twitch’e tam özgürlük sağlanacak.
- İşsizliği yenecek, istihdamı artıracağız.
- Pasaport fiyatsız; birinci araba ÖTV’siz.
- Gençlerin yurt talebi karşılanacak.
- Oyun konsolu, bilgisayar ve tablet vergisiz olacak.
- Spor ve sanat atölyesi yatırımlarına özel takviye sağlanacak.
TELAFİ EDECEKLERİMİZDEN ÖRNEKLER
- Öğretim / katkı kredilerinizi faizsiz olarak ve işe girince ödeyeceksiniz.
- Merak etmeyin, kimse kamudaki işinden olmayacak.
- Kamuda işe alımlarda kelamlı mülakat kaldırılacak.
- Kayırmacılığa maruz kalmış gençlere yeni bir talih tanınacak.
- Pandemi cezaları faiziyle birlikte geri ödenecek.
Cumhuriyet
