ABD’nin Kentucky eyaletinin Louisville kentinde 17 Ocak 1942’de dünyaya gelen Muhammed Ali, İslam dinini seçmeden evvel Cassius Marcellus Clay Jr. ismini taşıyordu.

Orta sınıf Afro-Amerikan bir ailenin 6 çocuğundan biri olan Ali’nin boksla tanışması, hırsızlık olayıyla başladı. 12 yaşındaki Muhammed Ali, bisikletinin çalınmasının akabinde karakola başvurdu. Karakolda, sonlarını denetim altına almakta zorlanan Ali’ye boks yapması tavsiyesinde bulunuldu.

Sonraki 4 yıl boyunca boks antrenörü Chuck Bodak tarafından çalıştırılan Muhammed Ali, bu müddet zarfında bölgesel birçok turnuvada “Altın Eldiven” kazandı. Ali, amatör olarak çıktığı 100 maçın 95’ini aldı.

Birçok otorite tarafından tüm vakitlerin en iyi ağır sıklet boks şampiyonu olarak kabul edilen Muhammed Ali, asıl çıkışını 1960 Roma Olimpiyatları’nda hafif ağır sıklette altın madalyaya ulaşarak yaptı. Zaferinin akabinde gittiği bir restorana deri rengi nedeniyle alınmamasına kızan Ali, kazandığı altın madalyayı Ohio Irmağı’na fırlattı. ABD’li boksör, emekliye ayrılmasından yıllar sonra olimpiyat ateşini taşıdığı 1996’da Atlanta’da düzenlenen oyunlarda aldığı mükafatla, kaybettiği madalyaya tekrar kavuştu.

ALTIN KEMERE 4 YILDA UZANDI

Birinci profesyonel maçında 29 Ekim 1960’da Tunney Hunsaker’ı yenen Muhammed Ali, ortalarında periyodunun kıymetli boksörleri Tony Esperti, Jim Robinson, Donnie Fleeman, Alonzo Johnson, George Logan, Willi Besmanoff, Lamar Clark, Doug Jones ve Henry Cooper’ın da yer aldığı rakiplerini de mağlup etti.

Profesyonel boks hayatının birinci üç yılı boyunca ringde çıktığı 19 maçın 15’ini nakavtla kazanan Ali, süratli yükselişiyle boks topluluğunun da dikkatini çekti.

BİRİNCİ BÜYÜK ZAFERİ LISTON’A KARŞI

Karşılaşmalarda alaycı tabirler kullanarak ruhsal açıdan rakiplerinin üzerinde baskı kurmasıyla ünlenen Muhammed Ali, devrin ağır sıklet boks şampiyonu Sonny Liston ile unvan maçına 25 Şubat 1964’te Miami’de çıktı.

Müsabaka öncesinde düzenlediği basın toplantısında ünlü “Kelebek üzere uçarım, arı üzere sokarım” sözünü kullanan Ali’nin performansı, kesin favori olarak gösterilen ABD’li Liston karşısında büyük heyecan uyandırdı.

Liston’un 7. rauntta aldığı darbelerin akabinde çıkamaması üzerine galip ilan edilen Muhammed Ali, böylelikle birinci altın kemerine şimdi 22 yaşında uzandı.

EN KISA RÖVANŞ

Liston ile 1965’in Mayıs ayında rövanş maçına çıkan Muhammed Ali, birinci rauntta yaklaşık 2 dakika içinde rakibini devirerek unvanını korudu. Muhammed Ali’nin rakibinin devrilmesine yol açan darbesi o kadar süratliydi ki boks tarihine “hayalet yumruk” olarak geçti.

61 MAÇTA 56 ZAFER

Muhammed Ali, amatör olarak katıldığı 167 maçın 161’ini kazanarak bu alanda bir rekora imza attı. Profesyonel devrinde yaptığı 61 maçta yalnızca 5 sefer yenilen, olimpiyat ve dünya şampiyonu olan Muhammed Ali, 37’si nakavt olmak üzere 56 maçını kazandı.

22 YAŞINDA MÜSLÜMAN OLDU

Şimdi 22 yaşındayken 1964’te Sonny Liston’u yenip en genç Dünya Ağır Siklet Boks Şampiyonu olan Muhammed Ali, zaferinin akabinde İslam dinini seçti.

Ali’nin İslam dinine ilgisi, Wallace D. Fard Muhammad tarafından ABD’de kurulan “İslam Milleti” isimli siyahi harekete 1964’te katılmasıyla ortaya çıktı.

Birinci olarak kendisine “Cassius X” ismini veren ünlü boksör, daha sonra ise Muhammed Ali ismini seçerek Müslüman olduğunu açıkladı. Ali, periyodun Afro-Amerikan Müslüman siyasi temsilci ve insan hakları savunucusu Malcom X ile yakın alakalar kurarken, İslamiyet’in gerçek tanınması ve yaygınlaşması maksadıyla çeşitli çalışmalarda bulundu.

Siyahilerin birçok temel haktan yoksun olduğu 1960’ların ABD’sinde birebir vakitte Müslüman da olan Muhammed Ali, ABD hükümeti tarafından 1966’da acil koduyla Vietnam Savaşı’na çağırıldı.

“Vietnamlılar bana hiçbir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım.” diyerek Vietnam Savaşına gitmeyi reddeden Ali, 5 yıl mahpus ve 10 bin dolar para cezasına çarptırıldı. Lisansı, pasaportu ve unvanları elinden alındı. Kararı ABD Yüksek Mahkemesinde temyiz eden Ali, 3,5 yıl boyunca bokstan uzan kaldı ve dava müddetince önemli maddi sorun içine girdi. 1971’de Yüksek Mahkemedeki temyiz davasını kazandı. Muhammed Ali, 1972 ve 1988 yıllarında iki sefer Hacca gitti.

3 DÜNYA ŞAMPİYONLUĞUNA ULAŞAN BİRİNCİ İSİM

1971’de Joe Frazier ile “asrın maçı” olarak isimlendirilen karşılaşmaya çıkan Muhammed Ali, profesyonel boks mesleğinde birinci sefer bir maçı kaybetti.

Ali, birebir yıl bir sefer daha karşılaştığı Joe Fraizer’ı bu sefer yenerek dünya ağır sıklet boks şampiyonu unvanını geri aldı. Muhammed Ali, 1977’de Leon Spinks’e yenildi lakin bir yıl sonra rakibini yenerek dünya şampiyonluğunu 3 sefer elde eden birinci boksör olarak tarihe geçti.

Unutulmaz boksör, 1978’de boksu bıraktığında dünya şampiyonu unvanına sahipti.

1984 yılında Parkinson hastalığına yakalanmasına karşın bunu gizleyip büyük para karşılığı iki maç daha yapan Muhammed Ali, bunları kaybetti.

BOKSTAN SONRAKİ ÖMRÜ

1984 yılında, devrin ABD Lideri Ronald Reagan’ın yine seçilebilmesi için kendisine takviye verdiğini açıkladı. 1991 yılında Körfez Savaşı sırasında Irak’a gitti ve Amerikalı rehinelerin özgür bırakılmasını müzakere etmek gayesiyle Saddam Hüseyin ile bir ortaya geldi. 17 Kasım 2002’de, “Birleşmiş Milletler (BM) Barış Elçisi” olarak Afganistan’a gitti. BM özel konuğu olarak üç günlük bir iyi niyet misyonu kapsamında Kabil’de bulundu.

27 Temmuz 2012 tarihinde ise Londra’da, 2012 Yaz Olimpiyatları açılış törenindeki olimpiyat bayrağını taşıdı. Parkinson hastalığından ötürü stadyumda bayrağı taşıyamayacak hale gelince eşi Lonnie tarafından ayakta durmasına yardımcı oldu.

1996 Atlanta Olimpiyatları’nda da olimpiyat ateşini yaktı ve tıpkı olimpiyatlarda, 1960 yılında kazandığı ve ırmağa attığı altın madalyası düzenlenen bir merasimle kendisine tekrar verildi.

Parkinson hastalığı yüzünden uzun mühlet Michigan’daki çiftliğinde gözlerden uzak yaşamayı tercih eden ünlü boksör, ringlerde 20 yıldır ağzından düşürmediği “Bütün vakitlerin en iyisiyim” lafını ispatlayarak bir efsane haline geldi.

Farklı devirlerde dört evlilik yapan Ali’nin toplam 9 çocuğu oldu. Ünlü boksörün hayatı, Hollywood tarafından 2001 yılında beyaz perdeye de uyarlandı. ABD’li ünlü aktör Will Smith’in başrolünde oynadığı “Ali” isimli üretim, büyük ses getirmişti.

Uzun mühlet Parkinson hastalığı ile gayret eden Muhammed Ali, teneffüs yolu rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü Arizona’nın Phoenix kentindeki bir hastanede 3 Haziran 2016 günü hayata gözlerini yumdu.

Cumhuriyet