Sağlıklı bir birey uyurken; damak, lisan kökü ve küçük lisanın boğaz ile birleştiği alan aşikâr bir seviyede daralır. Lakin, şayet üst teneffüs yolları çok fazla daralırsa hava yolu kısmen tıkanır ve tıkanmadan kaynaklı olarak nefes alış-verişinde zorluk yaşanır.
Horlama, türbülanslı hava akışına neden olduğu için nefes almaya çalışırken; lisan, ağız, boğaz, teneffüs yolları ve etrafındaki dokuların titreşmesi ile ses meydana gelmesi sonucu oluşur.
Çoklukla, yaygın bir uyku bozukluğu kümesine ilişkin olan olan horlama, uyku apnesi ile bağdaştırılır zira horlama obstrüktif uyku apnesinin bir semptomu sınıfına aittir ve belirtileri ortasında görülse de her horlama için bu sınıflama gerçek değil.
Doğrusu ise tedavi edilmeyen tüm OSA (obstructive sleep apnea) hastaları horlarken, yalnızca horlayan kimi bireylerde uyku apnesi olması.
Ayrıyeten, her vakit, horlama önemli tıbbi bir rahatsızlık göstergesi olmamakla birlikte seviyeleri bulunuyor.
BELİRTİ VE SEMPTOMLAR
Horlamanın en bariz belirtileri ortasında yüksek ya da sert ses bulunmaktadır. Horlayan kişi şayet yüksek perdeye sahipse etrafındakileri rahatsız edebilir hatta kendi horlamasına uyanabilir.
Şayet uyurken etrafında birisi bulunmuyorsa ve horlamasına uyanmıyorsa, horladığını gösteren birtakım belirtiler şu halde:
- Uyumada zorluk yaşamak
- Uykunun huzursuz olması
- Nefes nefese uykudan uyanmak
- Uyurken boğuluyormuş üzere hissetmek
- Uyanıldığı vakit boğaz ağrısı ve ağız kuruluğu
- Verimsiz uykudan ötürü gün içerisinde yorgun hissetmek ve uykulu olmak
- Gün içerisinde konsantrasyon bozukluğu
- Dikkat ve hafıza eksikliği
- Kan basıncınının denetiminin sıkıntı olması ve çarpıntı
- Kan şekerinin denetiminin sıkıntı olması
- Yüksek tansiyon
- Çocuklarda dikkat mühletinin azalması, davranışsal meseleler yahut akademik performans düşüklüğü
HASTALIKLA BAĞLANTILI GENLER, ETKEN FAKTÖRLER VE RİSK FAKTÖRLERİ
Horlama ile ilgili rastgele bir genetik alaka bulunmuyor. Ama, horlamanın oluşmasında tesirli olan kimi etkenler bulunuyor. Bademcik ve geniz etinin şişmesi, yüz (burun, boğaz ve çene) kemiklerinin formlarının sistemsiz olması, büyük lisan tabanı, alerji ya da soğuk algınlığından kaynaklanan tıkanıklıklar ve küçük ağız ve ağız bölgesindeki şişmeler fizikî etken faktörler ortasında.
Ayrıyeten, 50 yaş üstü, yüksek kilo, çok alkol tüketimi, menopoz, antihistamin yahut uyku hapı kullanımı ve hamilelik ya da hamilelik sonrası kademeler risk faktörlerini arttırmaktadır.
TEŞHİS METOTLARI
Horlama her ne kadar kolay bir durum olarak düşünülse bile altta yatan kıymetli bir neden olabilir ve öbür hastalıklara sinyal verebilir.
Horlamayı teşhis etmek için fizikî muayene yapılır ve beden kitle indeksi (BMI) hesaplanarak uzunluk ve kilo ölçülerek başlanır, sonrasında ise testler ve taramalar uygulanıyor.
Horlama teşhis tekniklerinden en yaygınları ise; X-ışını kullanılarak detaylı görüntüleme için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması; bilgisayar, mıknatıs ve radyo frekansı aracılığı ile manyetik rezonans görüntüleme (MR); ve teneffüs yollarının incelenmesi için endoskopi bulunmaktadır. Ayrıyeten, uyku apnesinden kaynaklandığı düşünüldüğü durumlarda uyku laboratuvarında bir gecelik müşahede yapılmaktadır.
TEDAVİLER YAHUT YÖNETIM SISTEMLERI
Horlama her ne kadar kolay bir durum olarak düşünülse bile altta yatan değerli bir neden olabilir ve öteki hastalıklara sinyal verebilir.
Horlamayı teşhis etmek için fizikî muayene yapılır ve beden kitle indeksi (BMI) hesaplanarak uzunluk ve kilo ölçülerek başlanır, sonrasında ise testler ve taramalar uygulanıyor.
Bu teşhis prosedürlerinden en yaygınları ise; X-ışını kullanılarak detaylı görüntüleme için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması; bilgisayar, mıknatıs ve radyo frekansı aracılığı ile manyetik rezonans görüntüleme (MR); ve teneffüs yollarının incelenmesi için endoskopi bulunuyor.
Ayrıyeten, uyku apnesinden kaynaklandığı düşünüldüğü durumlarda uyku laboratuvarında bir gecelik müşahede de yapılıyor.
TEDBIR YOLLARI
Ekseriyetle tedbir metotları uyumadan evvel yapılması gerekenleri içerir. Bunların içerisinde ise; burun deliklerine daha fazla hava girmesini sağlayan burun şeritleri (ilaçsız), uyumadan evvel alkol ve sigara tüketimini kesmek, sırt üstü yerine yan yatmak ve sağlıklı bir kilo endeksini sağlamak bulunuyor. Ayrıyeten, horlamayı önlemek için ağız aygıtı bulunmaktadır bu alet sayesinde çeneyi (dil ile birlikte) yavaşça öne gerçek çekerek üst teneffüs yolunun açılması sağlanıyor.
Kaynak: Evrim Ağacı
Cumhuriyet
