Önde gelen toplumsal medya platformlarından Facebook, aşı aksisi yanlış bilgilerin yayılmaya çalışıldığı bir kampanyaya dahil olan yüzlerce hesabı kapattığını duyurdu.
Facebook, hususa ait son raporunda, Rusya merkezli AdNow isimli bir şirkete ilişkin influencer pazarlama ajansı Fazze’nin, kelam konusu ağ ile irtibatlarının olduğunu söyledi.
Kapatılan hesapların Hindistan, Latin Amerika ve ABD’yi hedeflediğini söyleyen şirket, bu hesapların ayrıyeten “influencer” olarak bilinen tesir alanı yüksek, çok takipçili kullanıcılarla da işbirliği yapmaya çalıştığını belirtti.
Geçtiğimiz ay BBC Trending tarafından yayımlanan bir soruşturma, Mayıs 2021’de Fazze tarafından Pfizer aşısıyla ilgili riskler hakkında yanlış savları yaymaları için influencerlara nasıl para teklif edildiğini ortaya koymuştu.
Facebook’a nazaran bu son durum, kampanya ağının Batı aşılarını karalama teşebbüslerinin ikinci dalgası.
Facebook’un bildirdiğine nazaran kapatılan geçersiz hesaplar, Kasım 2020’de AstraZeneca aşısının insanları şempanzeye dönüştüreceğine dair uydurma görseller yaratmaya çalıştı.
Bu hesaplardan yapılan paylaşımlarda, aşının insanları maymunlara dönüştüreceği izlenimi vermek için “Maymunlar Cehennemi” isimli sinemalardan alınmış ve üzerine diyaloglar yazılmış görseller kullanıldı.
Kelam konusu bu paylaşımlar, Hindistan hükümetinin AstraZeneca aşısı için acil durum onayını tartıştığı sıralarda Hintçe olarak Facebook’ta yapıldı.
Facebook, aşı zıddı yürütülen kampanyada Bangladeş ve Pakistan’dan üretilmiş geçersiz hesapların kullanıldığını açıkladı.
’65 Facebook ve 243 Instagramı hesabı kapatıldı’
Toplumsal medya platformu, siyasetlerini ihlal ettiği gerekçesiyle 65 Facebook ve 243 Instagram hesabını sildiğini söyledi.
Facebook’un istihbarat önderi Ben Nimmo, kampanyayı birkaç siteye içerik olarak yüklenen ve akabinde da bu içeriği öteki platformlarda güçlendirilen “bir dezenformasyon çamaşırhanesi” olarak nitelendirdi.
Dezenformasyon operasyonu birçok toplumsal medya platformuna da yayıldı.
Reddit ve Medium’da aslı olmayan paylaşımlar yapıldı. Change.org’da AstraZeneca aşısının güvenliğiyle ilgili telaşları lisana getiren dilekçeler yayımlandı.
Facebook’un raporuna nazaran, bu ilişkiler daha sonra Instagram’da tıpkı hashtag’leri kullanan ve AstraZeneca aşısının şempanze adenovirüsünden türetilmesine atıfta bulunan kimi influencer’lar tarafından paylaşıldı.
Nimmo, iki influencer’ın da paylaşımları yaptığını aktardı ve “Bu sahiden bir ikaz. Dikkatli olun ve kendi araştırmanızı yapın” diye konuştu.
İki dalga da başarısız oldu
Her iki dezenformasyon dalgası da başarısız oldu. Birçok farklı formülün kullanılmasına rağmen pek fazla ilgi görmedi. Facebook, Instagram gönderilerinin neredeyse hiçbirinin “beğeni” almadığını söyledi.
Toplumsal medya tahlil firması Graphika’nın Soruşturma Yöneticisi Jack Stubbs, “Aşı aksisi kampanyacılar toplumsal medya fenomenlerini işe dahil etmeya çalışmanın yanı sıra, Batılı ülkelerin ürettiği Covid aşılarını da karalamak için bir taktik kullanmış üzere görünüyor” dedi.
Öte yandan Facebook’un raporunda, aşı aksisi kampanyada lisanları karıştırmak üzere özensiz uygulamaların da olduğu gözlemlendi. Mesela Portekizce etiketler kullanılan bir gönderide Hintçe lisanındaki görseller kullanıldı.
BBC Trending’in araştırması, Fazze’nin Rus şirketi AdNow’un kesimi olduğunu gösterdi.
BBC, AdNow’un Moskova’daki merkezinden bir yorum almak için tekraren teşebbüste bulundu, fakat rastgele bir cevap alamadı. AdNow’un İngiltere tarafının bir yöneticisi, BBC’ye Fazze’nin kapatıldığını söyledi.
İngiltere’deki Rusya Büyükelçiliği, bir Alman siyasetçinin Batı aşılarını itibarsızlaştırmanın Kremlin’in çıkarına olduğu istikametindeki suçlamalarına cevaben, “Covid-19’u global bir tehdit olarak görüyoruz. Bu nedenle de virüsle başa çıkmanın yollarından biri olarak kullanılan Pfizer aşısını baltalamakla ilgilenmiyoruz” sözlerini kullandı.
BBC, yorum için tekrar Fazze ile bağlantıya geçmeye çalıştı, lakin Fazze adreslerine gönderilen e-postalar AdNow sisteminden geri döndü.
Facebook ise Fazze’nin artık platformlarından yasaklandığını söyledi.
Cumhuriyet
