NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, yakınlarda öbür bir tuhaf cisimle birlikte birbirinin ayna manzarası olan iki galaksi şişkinliği (Gökbilimde, büyük bir oluşum içindeki sıkışık yıldızların meydana getirdiği bölgeye verilen isim -ed.n.) keşfetmişti.
Ohio eyaletindeki Portsmouth bölgesinde yer alan Shawnee Eyalet Üniversitesi’nden gökbilimci Timothy Hamilton, “Gerçekten afallamıştık” diye konuştu.
Doğrusal cisimlerin nihayet 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki uzak bir galaksinin esnetilmiş imajları olduğu bulundu.
Manzaralar, daha evvel keşfedilmemiş bir galaksi kümesinin muazzam kütlesi ve buna bağlı biçimde uzay-zaman üzerinde yarattığı tesir nedeniyle gerisindeki galaksinin manzarasını büyütmesi, aydınlatması ve esnetmesi (bu olay yerçekimi merceklenmesi olarak da bilinir) sebebiyle bükülmüştü.
Bu özel ve nadir karşılaşılan durumda, art plan ve ön plandaki galaksi ortasındaki ince hizalanma, birebir manzaranın ikiz ve büyütülmüş kopyalarını, bir tarafta da öteki bir üçüncü imgeyi üretmişti.
Hawaii Üniversitesi’nden Richard Griffiths, “Güneşli bir günde bir yüzme havuzunun dalgalı yüzeyini düşünün, havuzun tabanında parlak ışık desenleri gösterir” diye açıkladı.
Alt kısımdaki bu parlak desenler, yerçekimi merceklenmesine misal bir tesirden kaynaklanıyor. Yüzeydeki dalgalanmalar kısmi mercekler üzere davranıp, Güneş ışığını alt kısımdaki parlak dalgalı desenlere odaklar.
Hamilton, 2013’te birinci keşfettiğinde bu cisimlerin ne olduğu belirli değildi. Hamilton, “İlk niyetim, tahminen de bunların gelgitler nedeniyle kolları gerilmiş iki galaksi olduğuydu. Duruma pek uymuyordu lakin öbür ne düşüneceğimi bilmiyordum” dedi.
Nihayetinde bilim insanları büyütme tesirine neden olan tuhaf galaksi kümesini keşfedip, Gemini Gözlemevi ve W. M. Keck Gözlemevi’nden alınan spektroskopik ölçümleri kullanarak, sonunda birebir galaksi olduğu keşfedilen tuhaf cisimlerin aralığını belirledi.
Bilim insanları, özel bir bilgisayar yazılımı kullanarak esnemiş imajların etrafındaki karanlık hususun, küçük ölçeklerde uzayda “düzgün şekilde” dağıtılmış olması gerektiğini belirledi. Almanya’daki Heidelberg Üniversitesi’nde çalışan ve yerçekimi merceklenme teorisi uzmanı Jenny Wagner, “Karanlık unsurun bu pozisyonlarda ne kadar topaklandığının yahut topaklanmadığının ölçeğini elde etmek için sırf iki ayna imajına muhtaçlığımız olması harika” tabirlerini kullandı.
Burada rastgele bir lens modeli kullanmıyoruz. Biz yalnızca çoklu imgelerin gözlemlenebilir taraflarını ve bunların birbirlerine dönüşebileceği gerçeğini ele alıyoruz. Bizim usulümüzle birbirlerinin içine hakikat katlanabilirler. Bu bize şimdiden karanlık hususun bu iki pozisyonda ne kadar pürüzsüz olması gerektiğine dair bir fikir veriyor.
Gökbilimciler, keşfinden bu yana neredeyse 100 yıl geçmesine karşın hâlâ karanlık hususun ne olduğunu bilmiyor. Öte yandan Griffiths, “boyut sonlarının kümelenme yahut pürüzsüzlük açısından değeri, bize parçacığın (karanlık hususun bileşenini oluşturan parçacık) ne olduğuna dair kimi ipuçları vermesi” dedi. Gökbilimci, “Karanlık unsur kümeleri ne kadar küçükse, parçacıkların da o kadar büyük olması gerekiyor” diye de ekledi.
Kaynak: Independent Türkçe
Cumhuriyet
