Uzun vakittir kapalı olan İş Sanat’ın salonuna, pandemi hasebiyle 2020 Martı’ndan beri ertelenen seramik sanatkarı ve akademisyen Beril Anılanmert’in ‘Seyir Defteri’ standına giriyorum. Sanatkarın 80’li, 90’lı yıllarındaki ve yeni işleri bunlar. Solumda Anadolu çanakları fakat üzerlerinde tornadan çekilmiş sonra itinayla yırtılmış ve çanakların üzerlerinden bir demet kurdele üzere fırlayan kil şeritli nesneler. Sağımda ise sanatkarın ‘Entropi’ ismini verdiği devrinden uçurtmalar. Üst, gökyüzüne yanlışsız uçacaklarına yere yanlışsız çakılan, Türkiye’nin de içinde bulunduğu durumu simgeleyen, kargaşayı, düzensizliği, dekadansı ve çözülmeyi belirten uçurtmalar. Son yıllarda yapacağı tekrar bu stantta yer alan ‘Kargalar’ da bu türlü bir baş aşağı çakılma eğiliminde.
Beril Anılanmert ve Serfiraz Ergun
SUNAKLAR
Sunaklar ve kutsal kurbanlar sanatkarın çokça işlediği mevzular. Anılanmert “Sunaklara sunduğunuz kurbanlar aslında bir alışverişi simgeliyor, bir şey alıyor, oburunu veriyorsunuz. Kurban verip cennetten bir yer talep ediyorsunuz” diyor. Burada kurban birden fazla vakit sesi çıkmayanlar, sesini duyuramayanlar oluyor. Sanatçı, hoyratlıkla karşılaşan bayanlar ve çocuklara adıyor bu işlerini.
Uzun bir müddettir stant açmayan Beril Anılanmert 1968 yılında Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nden mezun oldu, 1989’da profesörlüğünü aldı. Mimar Sinan Üniversitesi’nden emekli olunca FMV Işık Üniversitesi’nde hocalık yaptı. Milletlerarası Seramik Akademisi üyesi, birçok ferdî standı var. Yapıtları de birçok ülkede sergilendi. 1990 yılında T.C. Kültür Bakanlığı mükafatı ve 1991 yılında İş Bankası Büyük Ödülü’nü aldı. Artık, son standı Seyir Defteri, ödül aldığı İş Bankası’nın sanat galerisinde sergileniyor. Çanakkale Yayınları’ndan ‘Daha Çok Ateş’ isminde bir de kitabı var.
SERAMİK GÜÇ
Seramik sıkıntı sanat. Hem kil üzere hemencecik işlenmesi gereken bir gereç hem sonucu pek muhakkak olmayan pigment hem de az ateş, çok ateş istikrarı. Bir seramik sanatkarının yalnızca hisleri, sanatsal yeteneği ve yaratıcılığı değil birebir vakitte teknik bilgisi ve deneyimi de çıkacak yapıtın bahtını aşikâr ediyor. Fırından çıkan eser her vakit tam da sanatkarın arzuladığı olmayabiliyor, sürprizlerle dolu. Beril Anılanmert “Bir toz koyuyorsun fırına, sonra onun yaşadığını, canlandığını görüyorsun” diyerek bu süreci bir kâbus olarak değil tam aksine heyecan verici bir yol olarak kıymetlendiriyor. ‘Bu süreçte iki yeni tabir öğrendim; aracısız sanatçı, yani yapıtını yaparken onunla baş başasın, başkası de entrepreneur (girişimci) sanatçı, Damien Hirst üzere, Olafur Eliasson üzere, 160 şahısla, laboratuvarla birlikte çalışıyorlar” diyor Anılanmert. “Bir iş insanı üzere işerini süratli tüketime açıyorlar. Seramik sıkıntı satılan bir sanat yapıtı.” Gerçek söylüyor. Fakat üretim sürecinin kendisine sonuçtan daha fazla memnunluk verdiğini de itiraf ediyor.
Standın ilgimi çeken işlerinden biri Seyahat Tabletleri. Seyahat olayları sırasında gazete haberlerinden alıntılar küçük tabletler, karolar halinde fırınlanmış ve üzerlerine küçücük birer yeşil ağaç kondurulmuş. Beril Anılanmert bu işin dikkat çekeceğini biliyor fakat o işle de öne çıkmak istemiyor.
Stantta, isminden da anlaşılacağı üzere hem seyrettiği sanatsal seyahatinin kilometre taşları var hem de Olimpos isimli yeni işleri. Zeus (göklerin ve şimşeklerin tanrısı), Hera (Zeus’un eşi ve ablası), Demeter (tarımın ve rahmetin tanrıçası) ve Themis (adalet tanrıçası) üzere eleştirel işleri Olimpos serisinden.
YENİ JENERASYON
Sanatçı; “Algılama normlarımız ilerde farklı olacak teknolojinin gelişmesi ile birlikte. Bu internetin ve teknolojinin içine doğan yeni jenerasyon, süratli üretim, süratli tüketime ayak uydurmak zorundalar. Çok çabuk algılayıp çok çabuk icra etmeleri lazım. O denli bir sanat tipi ortaya çıkacak. Lakin bizim devrimiz hâlâ geçerliliğini koruyacak. Gençler bu gün bile Eric Clapton, Jimmy Hendrix, Janet Jackson dinliyorsa, bizim gençliğimizin 33 plaklarını yeni keşfedip onlara cover yapıyorsa, yine seslendiriyorsa, bizlere de hâlâ yer kalacak diye düşünüyorum” diyor.
Işık Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nden de kendisini emekli yapınca kapılar serisine başlamış sanatçı. Bunlar seramik değil kâğıt üzerine akrilik boya.” “Bir kapı kapanıyor, öteki bir kapı açılıyor” diyor. Bundan bu türlü sanatçı biraz da yabancısı olduğu bir gerece, kâğıt işlere eğilmek istiyor.
Beril Anılanmert yalnızca bir akademisyen olmanın getirdiği sanatsal niyetler zenginliğiyle değil, yılların getirdiği teknik deneyimle ve yaratıcı tarafıyla de Seyir Defteri standını farklı kılıyor.
Cumhuriyet
