EPA

Almanya’da Yeşiller Partisi 40 yıla dayanan siyasi serüveninde birinci kere federal seviyede bir başbakan adayı açıkladı.

Pazartesi günü Yeşiller Partisi’nin eş liderlerinden 40 yaşındaki Annalena Baerbock’un başbakanlığa aday olacağı duyuruldu.

Almanya Başbakanı Angela Merkel’in misyonuna talip olan Baerbock, muhtemelen yarıştaki tek bayan aday olacak.

Eylül ayındaki genel seçimler yaklaşırken Yeşiller, tüm tabloyu değiştirebilecek bir pozisyona yerleşmiş görünüyor.

Bir vakitler ortalama seçmenin “hippi partisi” olarak gördüğü Yeşiller Partisi, tarihi bir gelişim göstererek Alman siyasetinin kıymetli bir aktörü haline geldi. Yeşiller’in bir sonraki hükümetin kilit ögelerinden biri olacağı iddia ediliyor.

Ülkedeki muhafazakarlar ise aday belirlemekte zorlanıyor ve şimdi bir uzlaşma sağlamış değiller. Yeşiller Partisi bu karmaşadan yararlanıp Almanya’nın gelecek başbakanının parti sıralarından seçilmesini sağlayabilir.

Baerbock şimdiden Yeni Zelanda ve Finlandiya’daki genç bayan başkanlarla yan yana anılmaya başladı bile.

Çocukluğundan beri aksiyonlarda

Önderi olduğu partinin kurulduğu yıl, yani 1980’de doğan Baerbock, küçük yaşlardan beri ailesiyle hareketlere katılıyor.

Ebeveynleri onu birinci olarak nükleer güç tersi hareketlerle tanıştırdı. Baerbock çocukluğundan iki şeyin hafızasında kaldığını anlatıyor: “Eylemlerde polisin sıktığı tazyikli su ve sonrasında meskende yedikleri kekler”.

Bu birleşim, tam da bugünün Yeşiller Partisi’ne rengini çalan orta sınıf radikalizmini özetliyor.

Son anketlerde Yeşiller Partisi, Angela Merkel’in muhafazakar CDU/CSU bloğundan sonra ikinci sırada, oyların yüzde 22’sine sahip görünüyor.

EPARobert Habeck ve Annalena Baerbock, Yeşiller Partisi’nin eş liderleri olarak misyon yapıyor.

Muhafazakar blok, Almanya’da hükümetin salgın idaresinde başarılı olduğu kanısı hakimken, yaz aylarında yüzde 40 takviye buluyordu. Bu oran daha sonra yüzde 29’lara kadar düştü.

Birtakım anketlerde daha da düşük oranlar açıklanıyor, Yeşiller’le farkın 4-5 puana kadar düştüğü ileri sürülüyor.

Bu anket bilgilerine, muhafazakarların kendi içlerindeki adaylık arbedesinin sonuçlarını da eklemek gerek.

Yeşiller ise adaylarını belirlemekte muhafazakarların bilakis son derece net ve kararlı davrandılar.

Pazartesi günü ismi açıklanana kadar Baerbock’in aday olacağı kamuoyuna sızdırılmadı. Yeşiller Partisi, son yıllarda parti disiplini konusunda da yeni bir eşiği aşmış görünüyor.

Halbuki ekseriyetle muhafazakarların disiplinli, Yeşiller’in ise kaotik bir yapıya sahip olduğu düşünülürdü.

Getty Images1982’deki Yeşiller Partisi konferansı.

Yeşiller Partisi’nin kuruluş merasimine ilişkin manzaraların bir öğrenci birliği toplantısına benzediğini söylemek yanlış olmaz.

Partinin tarihi boyunca kendisini hissettiren ikilik, ortalama seçmeni kazanmak gerektiğini söyleyen gerçekçi kanatla, tüm ödünleri ihanet olarak gören tutucu kanat ortasındaydı.

1998’de Yeşiller, merkezin solunda yer alan SPD’nin küçük ortağı olarak birinci sefer hükümete girdi. Yeşil Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, “müsli yemenin zarurî tutulup tutulmayacağı” hakkında gazetecilerin dalga geçen sorularına maruz kalıyordu.

Partinin ortalama seçmen gözündeki kimliği o vakitten bu yana değişti.

Gerçekçi kanat güçlendi, fakat Yeşiller yol kat ettikçe içerisindeki gayret de şiddetlendi. 1999’da Joschka Fischer, Kosova’daki NATO hava ataklarına Yeşiller’in dayanak verebileceğini söylediğinde parti konferansında kırmızı boyayla protesto edildi.

Getty ImagesKosova’ya NATO müdahalesini destekleyen Joschka Fischer, 1999’daki parti konferansında protesto edildi.

Yeşiller içerisindeki tartışmalar on yıllarca sürdü.

Fakat eyalet hükümetlerindeki aktiflikleri Yeşiller’in de tesirli bir idare sergileyebileceği kanısını pekiştirdi.

2011’de Baden-Württemberg Eyaleti’nde birinci sefer Yeşiller Partisi’nden bir eyalet başbakanı seçildi. Winfried Kretschmann, ekonomik ve çevreci motivasyonlarla pozisyonunu pekiştirdi ve takviye topladı.

Üç yıl evvel Yeşiller Partisi, Baerbock ile Robert Habeck’i eş liderler olarak belirledi.

İki önder de partinin gerçekçi kanadından geliyor lakin iki kanadı bir ortaya getirme marifetleri hayli yüksek. Yeşiller’in anket sonuçları yüzleri güldürdükçe, gerçekçilere yönelik muhalefet de duruluyor.

Lakin iktidar yürüyüşleri çok kolay olmayacak.

Reuters

Yeşiller’le ilgili farklı bir ayrıntı şu: Parti genelde anketlerde göründüğü kadar yüksek oy alamıyor. Seçmenler anketlerde Yeşiller’e oy vereceğini söylemekten hoşlanıyor lakin seçim günü gelip çattığında, klâsik bağlılıklar ve iktisada ait pragmatik telaşlar devreye giriyor.

Bununla birlikte Yeşiller’in tüm cephelerden topa tutulması da olası görünüyor. Solcular onları, ‘soya latte içmeyi personel haklarından daha değerli bulan seçkin burjuvalar’ olarak görecek. Sağ ise Yeşiller’in ‘Alman otomobillerini ve sosislerini yasaklamak isteyen ahlakçı vaizler’ olduğu savını ortaya atacak.

Öte yandan, nükleer enerjiyi ve kömürü yavaş yavaş bitiren Merkel’in 16 yıllık liderliğinde Almanya da değişti. Artık ortalama seçmen daha “yeşil” ve Yeşiller Partisi daha ana akım bir parti haline geldi. Münasebetiyle Yeşiller zıddı klişelerin modası geçmiş görünüyor ve bunlar seçmeni kızdırabilir.

Ne olursa olsun Yeşiller iktidara odaklanmış durumda. Artık kimse onlara müsli yemekle ilgili latife yapamaz.

Cumhuriyet