AİHM Strasbourg’daki merkezinde düzenlediği basın toplantısıyla 2020 bilançosunu açıkladı. Rusya, Türkiye, Ukrayna, Romanya ve İtalya kaynaklı yapılan müracaatlar, toplam müracaatların yüzde 75’ine eşit. Rusya 13 bin 800 dava müracaatıyla (yüzde 22,4) birinci sırada yer alırken, Rusya’yı 1 bin 150 müracaatla Türkiye (yüzde 18,1) takip etti.
Türkiye hakkında açıklanan 97 karardan 85’inde AİHS’nin en az bir hususunun ihlal edildiği sonucuna varıldı. Altı davada ihlal bulunmadı; bir dava dostça tahlille, beş dava ise başka yollardan sonuçlandı. Türkiye davalarında en fazla AİHS’nin tabir özgürlüğüyle ilgili 10’uncu hususunun ihlaline hükmedildi.
TÜRKİYE ORTALAMANIN ÜZERİNDE
Geçen yıl AİHM tarafından sürece konulan ve karar bekleyen dava müracaatları ülkelerin nüfuslarına orantılı ele alındığında ise Karadağ 10 bin şahsa 3,5 dava müracaatıyla birinci sırada yer aldı. Bu ülkeyi sırasıyla Sırbistan (2,5), Bosna-Hersek (2,49), Lihtenştayn (2,31) ve Letonya (2,17) izledi. Ortalamanın 0,5 olduğu bu klasmanın en altında Birleşik Krallık (0,04), Almanya (0,07), İrlanda (0,08) ve İspanya (0,09) yer aldı. Türkiye ise 10 bin şahsa 1,09 dava müracaatıyla ortalamanın üstünde bulunuyor.
Her yıl olduğu üzere geçen yıl da kendisine yapılan müracaatların ezici çoğunluğunu geri çeviren AİHM, Avrupa genelinden 32 bin 232 başvuruyu değişik nedenlerden dolayı “kabul edilemez” buldu.
EN FAZLA İHLAL EDİLEN HAKLAR
En fazla ihlal kararı AİHS’nin 5’inci (özgürlük ve güvenlik hakkı) ve 6’ncı (adil yargılanma hakkı) unsurları temelinde verildi. Adil yargılanma hakkı temelinde 287, özgürlük ve güvenlik hakkı temelinde ise 208 ihlal kararı açıklandı. AİHS’nin “evlenme” ve “eğitim” haklarıyla ilgili unsurları temelinde ise karar çıkmadı.
HAKKINDA KARAR AÇIKLANMAYAN ÜLKELER
DW Türkçe’den Kayhan Karaca’nın aktardığına nazaran, AİHM geçen yıl Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg ve İsveç hakkında hiçbir karar açıklamadı. Andora, Danimarka, Finlandiya, İrlanda, Monako, Çekya ve San Marino hakkında ise yalnızca 1’er davada karar yayınladı.
TÜRKİYE 21 KERE ADİL YARGILANMA HAKKINI İHLAL ETTİ
Türkiye davalarında açıklanan kararlarda 21 kere adil yargılanma hakkı, 16 sefer özgürlük ve güvenlik hakkı, 14 sefer mülkiyet hakkı, 11 sefer de toplanma ve dernek kurma özgürlüğüyle ilgili hususların ihlal edildiği sonucuna varıldı.
Cumhuriyet
