BBCİngiltere’de deneylere katılan Aldo Ceresa’nın beynine ilacın tesirini ölçmek için tertipli olarak bakıldı

Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA), 20 yıl sonra birinci sefer Alzheimer hastalığına yeni bir tedavi imkanı sunan ilacı onayladı, lakin ilacın etkisiz olduğunu düşünen bilim insanları da var.

‘Aducanumab’ isimli ilaç, demansın en yaygın biçimi olan Alzheimer’ın belirtilerinden fazla altında yatan nedeni tedavi etmeye çalışıyor.

Lakin bilim insanları, bilimsel deneylerin sonuçlarındaki belirsizlik nedeniyle tedavinin mümkün tesiri konusunda bölünmüş durumda.

FDA, “aducanumab’ın beyindeki amiloid beta plaklarını azalttığına dair kıymetli kanıtlar” olduğunu ve bunun “hastalar için kıymetli yararlar saylamasının mümkün olduğunu” açıkladı.

BİLİMSEL DENEYLER

Mart 2019’da, yaklaşık 3.000 hastayı kapsayan memleketler arası aducanumab denemeleri, ayda bir verilen ilacın, hafıza ve düşünme sıkıntılarının bozulmasını yavaşlatmada düzmece bir ilaçtan daha iyi olmadığını gösterdiğinde durduruldu.

Lakin ilerleyen aylarda, ABD’li üretici Biogen daha fazla veriyi tahlil etti ve ilacın daha yüksek dozlarda verildiği durumlarda işe yaradığı sonucuna vardı. Şirket ayrıyeten ilacın bilişsel zayıflamayı kıymetli ölçüde yavaşlattığını söyledi.

Aducanumab, Alzheimer hastalarının beyinlerinde hücrelere ziyan verebilen ve hafıza ve düşünme meseleleri, irtibat meseleleri ve şuur bulanıklığı üzere sonuçlara yol açan bunamayı tetikleyebilen olağandışı kümeler oluşturan bir protein olan amiloidi maksat alıyor.

Deneylerde yer alan Aldo Ceresa, birinci olarak 10 yıl evvel sol ve sağ ortasında ayrım yapmaya ait meseleler yaşadığını fark etti.

İskoçyalı olan ve şu anda İngiltere’nin Oxfordshire bölgesinde ailesine yakın yaşayan 68 yaşındaki tabip, teşhis konulduktan sonra cerrahlığı bırakmak zorunda kaldı.

Ceresa, deneyler durdurulmadan evvel iki yıl boyunca aducanumab aldı ve akabinde neredeyse bir o kadar Londra’daki Ulusal Nöroloji ve Beyin Cerrahisi Hastanesi’nde diğer bir deney başlayıncaya dek beklemek zorunda kaldı.

BBCAldo Ceresa

“Gönüllü olmaktan epeyce mutlu” olduğunu söyleyen Ceresa, “Gerçekten, sahiden yaşadığım bu seyahatten zevk alıyorum – ve açıkçası sağladığı yararlar nedeniyle çok, çok minnettarım” diyor.

Ceresa, ilacın ona yardım ettiğini düşünüyor:

“Kafam o kadar karışık değilmiş üzere hissediyorum. Eskisi kadar makus değil. Kendime inancım biraz geri geliyor.”

Ceresa, ailesinin de iyileşmeler fark ettiğini söylüyor.

“Önceden bir şey alacak olsam, mutfakta onları nerede bulacağımı hatırlayamıyordum. Bu sorun azaldı.

“Daha evvel bulunduğum düzeyde değilim fakat hakikat tarafta ilerliyorum.”

Dünya çapında 30 milyondan fazla insanın Alzheimer hastası olduğu ve bu şahısların birçoklarının 65 yaşın üzerinde olduğu iddia ediliyor.

‘DÖNÜM NOKTASI’

İngiltere Demans Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Bart De Strooper, aducanumab’ı onaylama kararının Alzheimer hastalığına tedavi arayışında “çok kıymetli bir dönüm noktası” olduğunu söylüyor.

Son on yılda, 100’den fazla potansiyel Alzheimer ilacı başarısız oldu.

Lakin Prof. Bart De Strooper, bunun milyonlarca insan için bir dönüm noktası olacağını ummanın yanı sıra “hâlâ üstesinden gelinmesi gereken birçok pürüz olduğunu” ekliyor.

University College London’da sinirbilim profesörü olan John Hardy, “Bunun en iyi ihtimalle, çok az yararı olan ve sırf çok dikkatli seçilmiş hastalara yardımcı olacak bir ilaç olduğu konusunda açık olmalıyız” diyor.

‘BÜYÜK HATA’

University College London’da ileri yaş psikiyatrisi profesörü olan Robert Howard, ilacın onaylanmasını “ciddi bir hata” olarak nitelendirerek, “gelecek on yıl boyunca” tedavi arayışlarının önünü kesebileceği ihtarında bulundu.

Profesör Howard, Amerikan Besin ve İlaç Dairesi’nin, bilişsel faaliyetlerdeki düşüşte yavaşlama olmadığını gösteren deneylerden elde edilen dataları görmezden geldiğini söyledi.

BBC

İngiltere merkezli ‘Alzheimer’s Society’ isimli dernek ise, ilacın “umut verici” olduğunu söylüyor lakin bunun “Alzheimer hastalığı için yeni tedavilere giden yolun yalnızca başlangıcı” olduğunu kaydediyor.

Diğer bir yardım kuruluşu olan Alzheimer’s Research UK, İngiltere Sıhhat Bakanı Matt Hancock’a bir dilekçe yazarak, hükümetin ilaca süratli onay vermesini istediklerini açıkladı.

İcra Şurası Lideri Hilary Evans, “Demanslı beşerler ve aileleri, ömürlerini değiştirecek yeni tedaviler için çok uzun vakittir bekliyorlar” dedi.

Pek çok tabip aducanumab’ın faydalarından kuşku duysa da, ABD’nin verdiği onay, kanser yahut kalp hastalığına kıyasla çok daha az olan demans araştırmalarına daha fazla kaynak ayrılmasını sağlayabilir.

Cumhuriyet